فرصت‎ها و چالش‎های اقتصادی موافقت‌نامۀ تجارت آزاد اتحادیۀ اروپا و گرجستان برای جمهوری اسلامی ایران

Abstract

پس از برجام، دورۀ جدیدی از روابط اقتصادی میان ایران و گرجستان آغاز شد. از مؤلفه‌هایی که سبب انگیزۀ ایرانی‌ها برای سرمایه‌گذاری در گرجستان شد، روابط نزدیک میان گرجستان و اتحادیۀ اروپا بود. در سال ۲۰۱۴ موافقت‌نامۀ تجارت آزاد عمیق و همه‌جانبه میان اتحادیۀ اروپا و گرجستان امضا شد. از این تاریخ، گرجستان از امتیازهایی در روابط اقتصادی با اتحادیۀ اروپا بهره‌مند شد. بنابر برخی مفاد این قرارداد، اروپایی‌‌ها امتیازهایی برای دولت‌های ‌سوم فعال در گرجستان نیز در نظر گرفتند. پرسشی که پیش می‌آید این است که بستن این موافقت‌نامه چه فرصت‌هایی را برای جمهوری اسلامی ایران برای پیشبرد سیاست‌های اقتصادی خود در گرجستان فراهم می‌آورد و آیا می‌تواند سبب نزدیکی بیشتر ایران و اروپا شود؟ در پاسخ، می‎توان گفت که بندهای مربوط به صادرات بدون تعرفه، قوانین مبدأ و آزادسازی ویزا با اروپا که در این قرارداد گنجانده شده است فرصت‌های بزرگی را برای ایران فراهم می‌آورد و می‌تواند سبب افزایش سطح روابط میان ایران و گرجستان و همچنین بهبود روابط میان ایران و اتحادیۀ اروپا شود. این همکاری‎ها در دو حوزۀ انرژی و حمل‌ونقل نمود می‌یابد. برای بررسی این فرضیه از نظریۀ وابستگی متقابل استفاده می‌کنیم. مفروض است که روابط مثبت ایران و اروپا در حال حاضر، زمینه را برای بازیگری مؤثر ایران در گرجستان فراهم کرده است و می‌تواند به‌عنوان عامل مهمی در برابر فشارهای آمریکا و روسیه عمل کند و به گرجستان پشتوانه‌‌ای ‌برای تعمیق روابط دهد.