«مقابله با تروریسم» و تحول‌پذیری سیاست خارجی منطقه‌ای چین در آسیای مرکزی (2002- 2016)

Abstract

پس از فروپاشی اتحاد شوروی و پایان‌یافتن جنگ سرد، آسیای مرکزی به عرصۀ ‌رقابت بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تبدیل شد و چین که از دیرباز پیوندهای سنتی و ارتباط‌های نزدیکی با کشورهای آسیای مرکزی داشت، توانست جایگاه درخور توجهی را در این منطقه از آن خود سازد. به‌گونه‌ای که به‌نظر بسیاری از تحلیلگران، امنیت و رونق اقتصادی چین در پیوند با این منطقه هویت خاصی یافت. در پی رویداد 11 سپتامبر، تحولات منطقه، به‌ویژه بعد از گسترش فعالیت‌های تروریستی، برای رهبران پکن یعنی «هوجین تائو» و «شی‌ جین‌پینگ» حساسیت‌برانگیز بود. به همین دلیل کوشیدند که ردپای مشخصی از این دغدغه را در رفتار خارجی منطقه‌گرایی خویش آشکار کنند. بعد از 11 سپتامبر رخداد برخی رویدادهای دیگر در سطح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی به‌شکل برداشت‌های امنیتی متفاوتی در رؤسای جمهور این کشور و به‌دنبال آن، تغییر در برخی سیاست‌گذاری‌های امنیتی چین نسبت به منطقۀ آسیای مرکزی را منجر شد. برای نمونه می‌توان به شکل‌گیری پیوندهای جدید امنیتی و طرح و اجرای قوانین و مقررات جدید ضدتروریستی در دورۀ ریاست‌جمهوری شی جین‌پینگ اشاره کرد. با استفاده از روش کتابخانه‌ای پرسش اصلی نوشتار پیش رو، بر مبنای «چگونگی ‌‌‌‌تأثیرپذیری سیاست خارجی منطقه‌گرای چین در مورد آسیای مرکزی از ملاحظۀ رویارویی با تروریسم در دورۀ هو و شی» شکل‌گرفته است. این فرضیه بیان شده است: سیاست خارجی چین دربارۀ منطقۀ آسیای مرکزی در دورۀ شی جین‌پینگ در مقایسه با هو جین‌تائو، از جهت‌گیری امنیت‌گرای بیشتری به‌ویژه بر مبنای مبارزه با تروریسم، برخوردار شده است.