بررسی و تحلیل فضایی- ژئواکونومی مناسبات تجاری ایران با حوزۀ سی‌آی‌اس

Abstract

بنابر نتایج این نوشتار، برتری جریان واردات ایران بر مناسبات تجاری، حاکمیت جریان غیرپویا بر ماهیت کلی مناسبات تجاری، نزول جایگاه بیشتر جمهوری‌های سی‌آی‌اس در بخش صادرات ایران و درمقابل تقویت جایگاه آن‌ها در بخش واردات ایران، ویژگی اصلی ژئواکونومیک روابط تجاری (1380 - 1391) ایران با حوزة سی‌آی‌اس[1] است. باوجود تبیین دلایل افزایش مناسبات تجاری متقابل از جهت واقعیت‌های اقتصادی -جغرافیایی (ظرفیت‌های اقتصادی خوب و موقعیت مواصلاتی راهبردی ایران و در مقابل ضعف اقتصادی بخش شایان ‌توجه حوزة سی‌آی‌اس و انزوای جغرافیایی آن)، هم‌اکنون بنابر تحلیل‌های فضایی از ماهیت مناسبات تجاری ایران با حوزة سی‌آی‌اس، روند جاری در مناسبات تجاری دو طرف در بخش‌های مختلف تجاری تعادل ژئواکونومیک و فضایی مناسبی ندارد. حتی گاهی روند جاری با واقعیت‌های فضایی، هیچ تناسب منطقی ندارد و اصل مکمل ژئواکونومیک در مناسبات دو طرف مطرح نیست. بنابر نتایج این نوشتار، تعادل ژئواکونومیک این مناسبات به‌شکل کامل به‌نفع طرف مقابل است و به‌ظاهر بخش محدودی از حوزة سی‌آی‌اس کانون نفوذ ژئواکونومیک ایران محسوب می‌شود. درواقع تحلیل سادة ژئواکونومیک از ماهیت این مناسبات، انقباض در گسترة جغرافیایی توان اقتصادی ایران در حوزة سی‌آی‌اس و درپی آن کاهش توان رقابت اقتصادی آن در معادلات ژئواکونومیک این حوزه را نشان می‌دهد. <br /><br clear="all" /> <br /> <br />2. CIS (Commonwealth Independent States)