بررسی عوامل فرهنگی موثر بر حفظ محیط زیست از دیدگاه شهروندان شهر تهران (مطالعه موردی منطقه 4 شهرداری تهران)

Abstract

مقدمه و هدف پژوهش: از جمله مسائل روز جهان، مسئله حفظ محیط زیست است. شناسایی عوامل موثر بر حفظ محیط زیست از مهم‌ترین موضوعات جهت جلوگیری از فاجعه زیست محیطی و در نهایت آرامش و امنیت زندگی انسان می‌باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل فرهنگی موثر بر حفظ محیط زیست از دیدگاه شهروندان شهر تهران است. روش پژوهش: جامعه آماری پژوهش حاضر عبارت از کلیه افراد ساکن در منطقه 4 شهرداری تهران است که از بین آنها به روش خوشه‌ای و بر اساس جدول مورگان تعداد 380 نفر به عنوان نمونه پژوهش حاضر انتخاب می‌شوند. روش این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر جمع­آوری اطلاعات، میدانی است. ابزار اندازه گیری پرسشنامه خصوصیات جمعیت شناختی و پرسشنامه عوامل فرهنگی موثر بر حفظ محیط زیست می‌باشد که دارای 24 سؤال و 5 زیر مقیاس پنج عامل آموزش و آگاهی، احساس مسئولیت، ارزش‌های دینی و سنتی، اخلاق اجتماعی و هنجار سازی است. یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که هر پنج عامل آموزش و آگاهی، احساس مسئولیت، ارزش‌های دینی و سنتی، اخلاق اجتماعی و هنجار سازی در سطح 01/0 معنادار است به طوری که می‌توان گفت این پنج عامل از نظر شهروندان تهرانی از مهم‌ترین عوامل موثر بر حفظ محیط زیست در بین آنها می‌باشد. رتبه بندی عوامل مطرح شده نیز نشان داد اخلاق اجتماعی، آموزش و آگاهی، ارزش‌های دینی و سنتی، هنجار سازی و احساس مسئولیت به ترتیب از تأثیرگذارترین تا ضعیف‌ترین عامل در بین شهروندان معرفی شده است. نتیجه گیری: با توجه به این یافته‌ها می‌توان گفت با افزایش عوامل موثر بر حفظ محیط زیست می‌توان شاهد بهبود وضعیت محیط زیست و جلوگیری از فاجعه‌های زیست محیطی و تخریب آن شد.