مقایسه اثربخشی زوج درمانی یکپارچه نگر و زوج درمانی هیجان مدار بر علائم افسردگی و استرس پس از سانحه ناشی از روابط فرازناشویی در زوجین

Abstract

مقدمه: خانواده درمانگران و مشاوران ازدواج هر ساله با زوجین متعددی روبرو هستند که مشکل آنها خیانت است. در این پژوهش به بررسی مقایسه دو روش زوج‌درمانی برای بهبود روابط زوجین پس از افشای خیانت پرداخته شد. روش: روش پژوهش حاضر، شبه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون، پس‌آزمون همراه با پیگیری با استفاده از دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل بود. جامعه‌ی تحقیق شامل کلیه‌ی زوجین درگیر با مسأله خیانت زناشویی همسر (مرد) مراجعه کننده به کلینیک‌های تخصصی مشاوره و روان‌شناختی شهر اصفهان در سال 1390 بوده است. از این جامعه 45 زوج به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به شیوه‌ی جایگزینی تصادفی در سه گروه زوج‌درمانی یکپارچه‌نگر (15 زوج)، زوج‌درمانی هیجان ‌مدار (16 زوج) و گواه (14 زوج) گماشته شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه‌ی افسردگی بک و پرسشنامه استرس پس از سانحه استفاده شد. گروه زوج‌درمانی یکپارچه‌نگر و زوج‌درمانی هیجان‌مدار هر کدام 8 جلسه زوج‌درمانی یک ساعته و هفته‌ای یکبار دریافت کردند و گروه گواه مداخله‌ای دریافت نکرد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از تحلیل واریانس چند متغییری و آزمون تعقیبی T توکی استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین زوجین گروه‌های آزمایش و کنترل در متغیرهای وابسته (افسردگی و علائم استرس پس از سانحه) تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که دو رویکرد زوج‌درمانی یکپارچه‌نگر و زوج‌درمانی هیجان‌مدار در کاهش افسردگی و علائم استرس پس از سانحه، هم در کوتاه‌مدت و هم در بلند‌مدت اثر تقریباً یکسانی دارند. نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش در کل بیانگر آن است که زوج‌درمانی یکپارچه‌نگر و زوج‌درمانی هیجان‌مدار می‌تواند مشکلات روان‌شناختی ناشی از ضربه‌ی خیانت همسر را کاهش دهد و استفاده از این دو رویکرد برای کار با زوجین درگیر با خیانت زناشویی توصیه می‌شود.