اعتباریابی نسخه بلند پرسشنامه شخصیت اسکیزوتایپی: ابزار سنجش ملاک‌های نه گانه DSM-IV-TR

Abstract

مقدمه: بر اساس دیدگاه‌های مختلف، مقیاس‌هایی برای سنجش صفات اسکیزوتایپی ساخته شده‌اند. این مقیاس‌ها جنبه‌های محدودی از شخصیت اسکیزوتایپی را می‌سنجند. پرسشنامه شخصیت اسکیزوتایپی جامعیت بیشتری داشته و بر پایه الگوهای بالینی آخرین نسخه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ساخته شده‌اند. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل عوامل و اعتباریابی این پرسشنامه می‌باشد. روش: این پژوهش از نوع توصیفی است. نمونه‌ای به حجم 609 نفر (187 نفر گروه مذکر و 422 نفر گروه مؤنث) به روش نمونه گیری خوشه‌ای طبقه‌ای از دانشجویان دانشگاه‌های پیام نور تبریز، سراب و آزاد تبریز انتخاب و مورد آزمون قرار گرفتند. یافته‌ها: در تحلیل مؤلفه‌های اصلی راه حل‌های دو و سه عاملی برای پرسشنامه شخصیت اسکیزوتایپی استخراج شد، اما راه حل دو عاملی (اسکیزوتایپی منفی و اسکیزوتایپی مثبت) تناسب و ارتباط منطقی‌تری با نشانگان اسکیزوتایپی نشان داد. در مقایسه نمرات گروه‌های مؤنث و مذکر، بین میانگین نمرات پرسشنامه شخصیت اسکیزوتایپی تفاوتی مشاهده نشد. روایی همزمان با اجرای توأم پرسشنامه صفات اسکیزوتایپی- نسخه الف، ضرایب 80/0، 75/0 و 82/0 را به ترتیب برای کل پرسشنامه، عامل‌های اسکیزوتایپی منفی و اسکیزوتایپی مثبت نشان داد. ضرایب همسانی درونی کل و عامل‌های منفی و مثبت به ترتیب 74/0، 77/0 و 83/0 محاسبه شد. همچنین، ضریب اعتبار بازآزمایی برای کل پرسشنامه 80/0 و عامل‌های مذکور 72/0 و 70/0 به دست آمد. نتیجه‌گیری: بنابر یافته‌های پژوهش حاضر، پرسشنامه شخصیت اسکیزوتایپی در جامعه ایرانی به عنوان ابزار سنجش ملاک‌های نه گانه شخصیت اسکیزوتایپی متن تجدید نظر شده چهارمین نسخه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی اعتبار مطلوبی دارد و در تحقیقات روان‌شناسی و روان‌پزشکی به عنوان یک ابزار معتبر قابل کابرد می‌باشد.