کاربست‌پذیری نظریه و درمان روان‌پویشی در ایران

Abstract

مکتب روان‌پویشی به عوامل اجتماعی و فرهنگی حساس است و کاربرد آن در فرهنگ­های مختلف آثار مختلفی را بجا می‌گذارد. به طوری که از سویی تطبیق و تناسب نظری و عملی این مکتب با فرهنگ­های غیرغربی همواره بحث­­برانگیز بوده­است. شناخت هم‌خوانی‌ها و عدم هم‌خوانی‌های نظری و کاربردی روان‌پویشی در ایران موضوع بررسی حاضر است. کاربست­پذیری نظری، مقوله­های اصلی نظرات متخصصان روان­پویشی، شناخت تناسب این مکتب از جهت درمانی در چهارچوب تسهیل­ها، موانع، هم­خوانی­ها، عدم هم­خوانی­ها، تعدیل­ها و پیشنهادها روان­درمان­گران و متخصصان روان­پویشی در کاربرد این رویکرد با جمعیت ایرانی محور پژوهش در این بررسی است. مطابق روش‌شناسی نظریه زمینه‌ای کاربست­پذیری روان‌پویشی در ایران در سه بخش کلی مرتبط با یکدیگر نشان داده است که سازوکارهای اجرائی همچون چرخه­های معیوب سیستماتیک، تعدیل­ها، آماده‌سازی و گزینش گرایش­های مناسب روان‌پویشی به عنوان یک میانجی ارتباطی، ویژگی­های بافت­شناختی جامعه ایران را با حدود و ثغور نظری و درمانی روان‌پویشی پیوند می­دهد. ساز و کارهای اجرائی مناسب و یا نامناسب در این حیطه احتمالاً می­تواند از یک سو تعیین کننده نوع پیوند و کاربست­پذیری روان‌پویشی در ایران باشد و از سوی دیگر منجر به بازتعریف مرزهای روان‌پویشی و همچنین تحولاتی در بافت ایران باشد. رویکرد روان‌پویشی گرچه مجال پرداخت عمیق به پویش­شناسی خاص در ایران را فراهم می‌آورد اما توجه و کاربست رویکردهای جدیدتر پویشی هم‌چون "خود" دربرگیرنده، "خود" نامتمرکز و رویکرد میانه پیشنهادی فرهنگ اسلامی می­تواند انعطاف، کاربست­پذیری و دربرگیرندگی آن را در مواجهه با پویش­شناسی خاص ایران افزایش دهد.