کنکاشی در ساختارهای سازمانی دانشگاه به منظور ارائه یک مدل تلفیقی

Abstract

هدف از نگارش این مقاله، ارائه مدلی تلفیقی، برای طراحی ساختار سازمانی دانشگاه، می باشد. مفهوم و مولفه های ساختار سازمانی و مدل های مختلف مدیریت دانشگاه، نشان می دهند که ساختار سازمانی، چارچوب هماهنگی دانشگاه با محیط بیرونی است و شرایط لازم برای رسیدن به اهداف دانشگاه را فراهم می کند. حفظ انسجام کلی دانشگاه به عنوان یک سازمان، تسهیل روابط بین افراد و بخش ها، ایجاد بستر مناسب برای ظهور و بروز خلاقیت، مشارکت، یادگیری و نهایتاً سازگاری با تغییرات و پویایی های محیط بیرونی، نمونه هایی از اهدافی هستند که انتظار می رود ساختار سازمانی دانشگاه، زمینه دستیابی به آن ها را فراهم آورد. نظریه پردازان سازمان برای رسیدن به این اهداف ساختارهای سازمانی گوناگونی پیشنهاد نموده اند. اندیشمندان آموزش عالی نیز برای رسیدن به اهداف دانشگاه، مدل های دانشگاهی متفاوتی را طراحی کرده اند که هر کدام دارای ساختار سازمانی ویژه ای هستند. بارتون کلارک[1] (1998)در "دانشگاه کارآفرین[2]" معتقد است که ساختار سازمانی مناسب برای دانشگاه، باید دارای سطوح مدیریت چندگانه بوده و لازم است مدیریت در همه سطوح سازمان دانشگاه، تقویت شود. باربارا اسپورن[3](1999)، با ارائه مدل دانشگاه، ساختار سازگار[4]، رویکردی شبکه ای را برای ساختار سازمانی دانشگاه، پیشنهاد می کند. باودن و مارتون[5] (1998) در مدل دانشگاه یادگیرنده، تیم سازی و تشکیل گروه های تحقیق و کانتزن[6](2004) با رویکردی کارکردی، ساختار سه لایه ای دانشگاه را برای دسترسی به این اهداف، پیشنهاد می کنند. مدل حاضر، که نتیجه یک پژوهش میدانی است و با رویکردی آمیخته (کمی-کیفی) انجام شده است، نشان می دهد که تیم سازی، ارتباطات شبکه ای، ساختار سازمانی چند لایه و هسته های مدیریتی چندگانه و هوشمندی و خودسازمان دهی، تاثیر بسیار زیادی بر انعطاف پذیری و در نهایت سازگاری دانشگاه با محیط بیرونی داشته و ابعاد اصلی مدل ساختار سازمانی تلفیقی را تشکیل می دهند.

[1] -Burton Clark

[2] - Entrepreneur University

[3] - Barbara Sporn

[4] - Adaptive Structure University

[5] -Matron & Bowden

[6] -Cantzen