جستاری بر اندیشه‌های زیباشناسانه ی ایمانوئل کانت

Abstract

چکیده یکی از مهم‌ترین پویه‌های روشنگری در جنبش ایده‌آلیسم متبلور گردید و آنچه بعدها به ایده‌آلیسم‌ آلمانی شهرت یافت، خود ریشه در اندیشه‌ی روشنگری داشت. در آلمان، بر خلاف انگلیس و فرانسه، اندیشه بر احساس و تجربه تقدم یافت و ایده‌آلیسم به عنوان رهیافت فلسفی بر اذعان متفکران این سرزمین، چیره شد. در نظر متفکران، ایده‌آلیسم آلمانی عبارت است از فلسفه‌ی کانت و پیروان بلاواسطه‌ی او، در حالی‌که در نظر مورخین، ادبیات ایده‌آلیسم در نوشته‌های کسانی چون گوته و شیلر تبلور می‌یافت. کانت، بنیانگذار فلسفه‌ی کلاسیک آلمان و اندیشمند دوران‌سازی است که تأثیری عمیق بعد از خود به جای گذارد. در حقیقت، چارچوب و بنیاد فلسفی ایده‌آلیسم، به‌ زعم اندیشه‌های او پی‌ریزی شد. اندیشمندی که خواست تا تجربه‌گرایی و عقل‌گرایی را در نظام فلسفی خویش تلفیق کند. با این‌همه، الویتی که وی به ذهنیت در برابر طبیعت می‌دهد، اهمیت درک ذهنیت هنرمند و آفریننده را در پی دارد. لوک فری، فلسفه‌ی کانت را «نخستین و کامل‌ترین بیان فلسفه‌ی مدرنیته» می‌داند؛ چرا که معلوم شد که نیروی متعالی آفریده‌ی خردورزی و کار ذهنی آدمی است. ما در این تحقیق تلاش خواهیم کرد تا ضمن بازشناسی جریان‌های تاریخی عصر کانت به ویژه جریان رمانتیسم و ایدئالیسم، اندیشه‌های زیباشناسانه‌ی کانت‌ را از خلال کتاب «نقد قوه حکم« او استخراج کنیم.