رابطه بین ‌کمال‌گرایی و سبک‌های شناختی در دانش‌آموزان دختر دبیرستان‌های شهر کرج

Abstract

هدف این پژوهش بررسی رابطه‌ی کمال‌گرایی با سبک‌های چندگانه شناختی شامل؛ تفکر سازنده، مقابله عاطفی، مقابله رفتاری، تفکر خرافاتی، تفکر طبقه‌بندی شده، تفکر اسرارآمیز و خوش‌بینی ساده‌لوحانه بود. در این مطالعه 330 دانش‌آموز دختر دبیرستانی در شهر کرج به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای- چند مرحله‌ای انتخاب شدند، پرسش‌نامه‏های کمال‌گرایی (تری‌ شورت، 1995) و تفکر سازنده (اپستین و می‌یر، 1994) برای نمونه انتخاب شده اجرا گردید. داده‏های جمع آوری شده با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره به روش همزمان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که بین کمال‌گرایی مثبت با سبک‌های شناختی رابطه مستقیم و معنادار و بین کمال‌گرایی منفی با سبک‌های شناختی رابطه معکوس معنادار وجود دارد. در کمال‌گرایان مثبت بین مقابله عاطفی با مشکلات، مقابله رفتاری با مشکلات و خوش‌بینی رابطه مستقیم معنادار و بین تفکر اسرارآمیز و تفکر طبقه‌بندی شده رابطه معکوس معنادار وجود داشت و بین تفکر کلی سازنده و تفکر خرافاتی رابطه معنادار وجود نداشت. کمال گرایی منفی با تفکر کلی سازنده و تمام زیرمقیاس های آن رابطه معکوس معنادار و با خوش بینی رابطه معنادار نداشت. یافته‌های پژوهش نشان داد که کمال‌گرایان مثبت از تفکر مثبت برخوردار بوده و به شکل فعالانه در قالب روش‌های رفتاری و عاطفی به حل مشکلات خود می‌پردازند و از تفکرات منفی دوقطبی، خرافاتی و اسرارآمیز پائین و خوش‌بینی بالایی برخوردارند و در مقابل کمال‌گرایان منفی از تفکر مثبت برخوردار نبوده و از روش‌های عاطفی و رفتاری در مقابله با مشکلات استفاده نمی‌کنند. اما از تفکرات مخرب هم خود را دور نگه می‌دارند و میزان خوش‌بینی آن‌ها بسیار پائین است. در کل نتایج بدست آمده در کمال‌گرایان منفی نشان‌دهنده ناسازگاری‌هایی در روش‌های مقابله با مشکلات و الگوهای فکری بوده و کمال‌گرایان مثبت به شیوه‌ای مناسب با مشکلات خود رویارویی می‌کنند.