رابطه سوگیری‌های خودکارآمدی ریاضی با انگیزش، عواطف و عملکرد تحصیلی در دانش‌آموزان دوره راهنمایی شهر شیراز

Abstract

هدف از این مطالعه، بررسی میزان سوگیری باورهای خودکارآمدی دانش‌آموزان با توجه به ملاک‌های بیرونی، و تأثیر آن بر پیامدهای انگیزشی،‌ عاطفی و عملکرد تحصیلی آنان بوده است. جامعه آماری این تحقیق را دانش‌آموزان پابه دوم راهنمایی تشکیل می‌دادند و نمونه مورد مطالعه شامل 273 نفر از دانش‌آموزان (150 دختر و 123 پسر) بودند که ‌به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه‌ای متشکل چند مقیاس برای سنجش خودکارآمدی، انگیزش، عواطف و احساس نسبت به مدرسه، به همراه یک آزمون ریاضی محقق ساخته بوده است. براساس اختلاف نمره مقیاس خودکارآمدی با معدل سه نمرة ارزیابی معلمان،‌ ارزیابی همکلاسان و نمره کسب شده در آزمون ریاضی،‌ دانش‌آموزان به سه گروه دارای قضاوت‌های خودکارآمدی خوشبینانه،‌ واقع‌بینانه و بدبینانه تقسیم شدند. تحلیل داده‌ها با استفاده از شیوه تحلیل واریانس و آزمون تی صورت گرفته است. یافته‌ها نشان ‌داد که بیشتر دانش‌آموزان دچار خطای بیش‌برآورد خودکارآمدی تحصیلی‌ هستند. تحلیل واریانس پیامدهای انگیزشی و عاطفی حاکی از تفاوت معنادار میانگین گروه‌ دارای باورهای خودکارآمدی واقع‌بینانه و بدبینانه، به نفع گروه اول بود. همچنین در متغیر عملکرد ریاضی میانگین‌های هر سه گروه بطور معناداری از یکدیگر متفاوت بودند. گروه دارای باورهای بدبینانه بالاترین و گروه دارای باورهای خوشبینانه کمترین نمره عملکرد ریاضی را دارا بودند. این نتایج نشان دهنده ارتباط نوع باورهای خودکارآمدی دانش‌آموزان با جنبه‌های انگیزشی،‌ عاطفی و عملکردی در امور تحصیلی است. با توجه به برآورد غیر واقع بینانه دانش‌آموزان از کارآمدی تحصیلی خود، توصیه می‌شود درباره واقعی‌تر نمودن خودکارآمدی آنان چاره‌اندیشی شود.