تحلیل و ارزیابی مناقشۀ اجمال و ابهام معنای «مولا» در حدیث غدیر

Abstract

کمتر گزارشی در طول تاریخ می‌توان یافت که نقل آن به اندازۀ فراز اصلی حدیث غدیر (من کنت مولاه...) یقینی و غیرقابل­ انکار باشد. از همین ‌رو، بیشتر کسانی که در پی انکار آن هستند، دلالت این حدیث بر امامت امیرالمؤمنین(ع) را مورد اشکال قرار می‌دهند. یکی از این اشکالات، ادعای اجمال و ابهام در این حدیث به سبب تعدّد معنای واژۀ «مولا» است. این نوشتار، نخست با تحلیل لغوی واژۀ «مولا» در حدیث غدیر، درپی اثبات آن است که با وجود قرائن فراوان، دلالت واژۀ «مولا» بر معنای «سرپرستی» آشکار است. سپس با فرض ناکافی­ بودن آن دلائل، و حمل واژه بر معانی دیگر، به اثبات امامت خواهد پرداخت. در پایان، با فرض باقی­ماندن اجمال و ابهام حدیث، با ارائۀ دو راه­ حل مورد پذیرش طرف مقابل، که عبارت است از حمل واژه بر هر دو معنا و اجرای اصول عملیه، ثابت می‌کند که هیچ راهی برای نپذیرفتن دلالت حدیث غدیر بر امامت امیرمؤمنان(ع) وجود ندارد. با توجه به این­که مخالفان سعی در مخدوش ­نمودن قرائن تاریخی دارند، این روش استدلال، از استحکام بیشتری برخوردار است.