اثر سرمایه‌گذاری تحقیق و توسعه (D & R) بر بهره‌وری در صنایع ایران

Abstract

بهره‌وری در کنار سایر عوامل یکی از تعیین‌کنده‌های رشد اقتصادی می‌باشد و سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه یکی از عوامل موثر بر بهره‌وری عوامل تولید در کشورها می‌باشد. هدف اصلی این مقاله بررسی نقش هزینه‌های تحقیق و توسعه (R&D) در افزایش بهره‌وری کل عوامل تولید در سطح کدهای دورقمی صنایع مختلف ایران می‌باشد. به این منظور از داده‌های مقطعی کدهای دورقمی صنایع (ISIC) برای 9 فعالیت صنعتی طی سال‌های (87- 1374) استفاده شده است. برای تصریح مدل اقتصادسنجی علاوه بر هزینه‌های تحقیق و توسعه، متغیرهایی مثل نسبت موجودی سرمایه به تولید، درجه باز بودن اقتصاد، نرخ مؤثر ارز ، سهم مالکیت بخش خصوصی، نیروی انسانی متخصص، مواد مصرفی خارجی و سودآوری صنایع به‌عنوان متغیرهای اثرگذار بر بهره‌وری کل صنایع ایران با استفاده از روش داده های ترکیبی استفاده شده است. نتایج حاصل از مطالعه حاکی از آن است که در دوره مطالعه، سرمایه انسانی متخصص، نسبت سرمایه به تولید، سودآوری، سهم مواد مصرفی خارجی، باز بودن اقتصاد، مالکیت خصوصی، نرخ ارزبا دو وقفه و هزینه‌های تحقیق و توسعه با سه وقفه ، بر بهره‌وری کل عوامل تولید در صنایع مختلف تاثیر مثبت داشته‌اند که بیشترین تاثیر را سهم مالکیت خصوصی داشته است.بیشترین تاثیر هزینه های R&D در بهره وری مربوط به صنایع محصولات شیمیایی، نفت،لاستیکی،پلاستیکی و محصولات فلزی فابریکی ،ماشین آلاتو تجهیزات بوده است.