ثبات مالی، مصرف انرژی، رشد اقتصادی و کیفیت محیط زیست: شواهدی جدید از ایران

Abstract

علیرغم اهمیت رابطه بین ثبات مالی، مصرف انرژی، رشد اقتصادی و کیفیت محیط زیست در سیاستگذاری­های اقتصادی، در ادبیات اقتصادی موجود در کشور به این موضوع پرداخته نشده است. به همین منظور در این مطالعه به بررسی تأثیر ثبات سیستم مالی، مصرف انرژی تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر و رشد اقتصادی بر کیفیت محیط زیست (انتشار CO₂) در ایران پرداخته می­شود. برآورد رابطه کوتاه مدت و بلندمدت بین این متغیرها در چارچوب الگوی سری زمانی چندمتغیره طی دوره زمانی 1359 تا 1395، با استفاده از روش آزمون کرانه­ای خودرگرسیون برداری با وقفه­های توزیعی و بررسی رابطه علیت بین این متغیرها با استفاده از آزمون علیت تودا و یاماموتو صورت گرفته است. یافته­های تحقیق بیانگر این است که در بلندمدت ثبات مالی تاثیر معناداری بر بهبود کیفیت محیط زیست در ایران نداشته است در حالی که رشد اقتصادی، تراکم جمعیت و مصرف انرژی­های تجدیدناپذیر دارای تأثیر گذاری منفی و معنادار بر کیفیت محیط زیست می­باشند. همچنین بر اساس این نتایج، مصرف انرژی­های تجدیدپذیر تأثیر مثبت و معنادار بر بهبود کیفیت محیط زیست در ایران دارد. از سوی دیگر نتایج حاصل از این پژوهش وجود فرضیه زیست محیطی کوزنتس در ایران طی دوره مورد بررسی را با در نظر گرفتن متغیرهای ثبات مالی و مصرف انرژی تایید می­نماید. با توجه به نتایج به دست آمده می­توان گفت مجموعه­ای از سیاست­های مالی، اقتصادی، جمعیتی و عرضه انرژی به منظور کاهش تاثیرات منفی آلودگی محیط زیست توسط سیاستگذاران ضروری به نظر می­رسد.