تناقض بین اشتغال دانش‌آموختگان و مزیّت نسبی آشکار اقتصادی: وضعیت استان‌های شمالی ایران

Abstract

هدف مقاله‌ی حاضر بررسی مزیّت نسبی اشتغال دانش‌آموختگان دانشگاه‌های منطقه‌ی شمال کشور و مقایسه‌ی آن با مزیّت نسبی اقتصادی این منطقه می‌باشد. برای این منظور نمونه‌ی تصادفی از دانش‌آموختگان سه دانشگاه عمده‌ی دولتی در سه استان شمالی یعنی استان‌های مازندران، گیلان و گلستان در‌ رشته‌های مختلف تحصیلی که تحصیلات دوره‌ی کارشناسی خود را در سال‌های 1375-1380 به پایان رسانیده‌اند انتخاب شده و براساس پرسشنامه وضعیت اشتغال آن‌ها در بخش‌های مختلف اقتصادی مورد مطالعه قرار گرفته است. هم‌ چنین براساس آخرین اطلاعات مربوط به حساب‌های منطقه‌ای استان‌ها در سال 1383 وضعیت استان‌های شمالی کشور از لحاظ مزیّت نسبی ارزش افزوده‌ای RCA= Revealed Comparative Advantage بخش‌ها و فعالیت‌های اقتصادی با توجه به شاخص فوق مورد بررسی قرار می‌گیرند. با وجود این که در تحقیق حاضر نشان داده شده است که استان‌های منطقه‌ی شمال کشور همگی دارای مزیّت نسبی آشکار از دیدگاه ارزی افزوده در بخش کشاورزی بوده‌اند و این در حقیقت می‌توانست به عنوان یک ابزار سیاستی جهت پذیرش دانشجو در رشته‌های وابسته به بخش کشاورزی منطقه‌ی شمال کشور باشد اما برخلاف انتظار، نتایج پژوهش نشان می‌دهد که بیشترین بی‌کاری دانش‌آموختگان در دانشگاه‌های این منطقه به دانش‌آموختگان رشته‌های وابسته به کشاورزی مربوط بوده است. به عبارت دیگر با نوعی تناقض مواجه می‌شویم. بنابراین پیشنهاد می‌شود که با گسترش فناوری جدید در بخش کشاورزی زمینه‌ی جذب دانش‌آموختگان دانشگاهی در این بخش و زیرمجموعه‌های آن فراهم‌ شود.