ارزیابی عملکرد جاذب طبیعی ریشۀ زرشک در حذف کروم از محیط آبی (مطالعۀ موردی: منابع آب زیرزمینی بیرجند)

Abstract

از مهم‌ترین نگرانی‌‌های اخیر در خصوص فاضلاب‌‌های صنعتی، ورود فلزات سنگین به منابع آب و محیط‌‌زیست است. با توجه به خصوصیات سمی و خطرناک کروم شش‌‌ظرفیتی، حذف آن از طریق روش کارآمد و اقتصادی، امری ضروری به نظر می‌‌رسد. هدف از این مطالعه بررسی کاربرد پودر ریشۀ زرشک در حذف کروم شش‌ظرفیتی از پساب است‌‌. پس از آماده‌سازی جاذب، اثر متغیرهای مختلفی از قبیل pH اولیۀ محلول، زمان واکنش، وزن جاذب، غلظت اولیۀ کروم و دما بررسی شد. نتایج نشان داد که کارایی حذف کروم شش‌‌ظرفیتی با افزایش pH و غلظت اولیۀ کروم کاهش، در صورتی که با افزایش مقدار جاذب و مدت زمان تماس ذرات جاذب با محلول حاوی یون کروم، درصد حذف افزایش یافته است که در مدت زمان 90 دقیقه به حالت تعادل می‌‌رسد. حداکثر میزان ظرفیت جذب پودر ریشۀ زرشک برابر 92/23 میلی‌‌گرم بر گرم و بیشترین بازده جذب برای ریشۀ زرشک در دمای 50 درجه برابر 85/97 درصد به دست آمد. نتایج مطالعات تعادلی مشخص کرد که فرایند جذب از مدل سینتیکی شبه درجۀ اول اصلاح‌شده و مدل ایزوترمی لانگمیر (<em>R</em>²=0.99) پیروی می‌‌کند. بنابراین، می‌‌توان نتیجه گرفت که ریشۀ زرشک به‌منزلۀ یک جاذب زیستی تجزیه‌‌پذیر و ارزان‌قیمت، عملکرد مناسبی برای حذف کروم از محلول‌‌های آبی دارد.