ارزیابی شاخص مقاومت به آلودگی هوا در سه گونه درختی توت سفید، آسمان دار و بید مجنون در چند منطقه از کلان‌شهر تهران

Abstract

پراکنش آلاینده‌های سمی و سرطان‌زای ناشی از حمل‌ونقل وسایل نقلیه و دود حاصل از کارخانه‌های صنعتی ازجمله عوامل عمده آلوده‌کننده هوا در شهر تهران به شمار می‌آیند. یکی از راهکارهای مقابله با آلاینده‌های هوا، کاشت درختان مقاوم در معابر عمومی و جاده‌هاست. مقاومت گیاهان نسبت به آلاینده‌های هوا توسط شاخص مقاومت به آلودگی هوا(APTI ) اندازه‌گیری می‌شود و افزایش این شاخص نشانه مقاومت بیشتر گیاه به آلودگی هوا است. در این پژوهش، APTI در سه گونه درختی توت سفید، آسمان دار و بید‌مجنون در اواخر فصل تابستان سال 1396 ارزیابی شد. بدین منظور از 4 منطقه کلان‌شهر تهران اعم از مناطق میرداماد، پونک، انقلاب و آزادی (مناطق9،6،5،3شهرداری) نمونه ها‌ی برگی جمع‌آوری گردیدند. با انجام سنجش‌های بیوشیمیایی همچون اندازه‌گیری مقادیر اسید آسکوربیک و کلروفیل کل به کمک دستگاه اسپکتروفتومتر و تعیین pHعصاره‌های برگی و اندازه‌گیری محتوای نسبی آب در برگ‌های درختان موردمطالعه، شاخص APTI محاسبه شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که درخت توت سفید با شاخص APTI بالاتر (85/14) مقاومت ‌بیشتری را نسبت به درختان آسمان دار (80/11) و بید‌مجنون (44/11) دارد. با توجه به این نتایج، به نظر می‌رسد کاشت این درخت جهت بهبود کیفیت هوای کلان‌شهر تهران در فصل تابستان و اوایل پاییز مناسب باشد.