مدل‌سازی ارتباط کاربری- پوشش اراضی و حرارت سطح زمین، با استفاده از داده‌های سنجندة ASTER

Abstract

از آنجاکه رشد مناطق شهری یک عامل تأثیرگذار در پدیدة گرم شدن جهانی است، آگاهی از تغییرات زمانی- مکانی درجة حرارت سطح زمین برای انجام مطالعات علوم زمین از قبیل تغییرات آب و هوای شهری، ضروری است. در این تحقیق، ارتباط آثار تغییرات انواع پوشش- کاربری زمین و تراکم پوشش گیاهی، ناشی از توسعة شهری، بر روی درجة حرارت سطح در تهران بررسی و تجزیه‌و‌تحلیل ‌شد. برای این هدف، با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای چند زمانة سنجندة ASTER، طبقه‌بندی پوشش-کاربری زمین با استفاده از روش بیشترین شباهت بر روی مؤلفه‌های MNF صورت گرفت، مقادیر گسیل‌مندی و درجة حرارت سطح زمین با استفاده از روش TES بر روی داده‌های ماهواره‌ای تخمین زده شد و مقادیر تراکم پوشش گیاهی از طریق شاخص‌های NDVI و FVC به‌دست آمد. نتایج تحقیق نشان داد که طبقه‌بندی با مؤلفه‌های MNF دقت‌ بیشتری در مقایسه با طبقه‌بندی از طریق باندهای اصلی دارد و نوع پوشش- کاربری زمین دارای تأثیر زیادی بر رژیم‌های درجة حرارت سطح زمین است. وابستگی شدید بین درجة حرارت سطح و مقادیر NDVI برای کلاس‌های مناطق ساختمانی کم تراکم، پوشش گیاهی تنک و زمین کشاورزی کشت شده، مشاهده شد و ارتباط درجة حرارت سطح زمین با مقادیر FVC نیز مؤید این مطلب است. تجزیه‌و‌تحلیل رگرسیون صورت گرفته بین مشخصه‌های NDVI و FVCو درجة حرارت سطح نشان می‌دهد که در صورت تعیین مقادیر NDVI و FVC، درجة حرارت سطح زمین و به تبع آن تغییرات و رشد توسعه شهری را می‌توان برآورد کرد.