بررسی مقایسه‌‌ای کیفیت خیابان‌‌های شهری تهران بر اساس معیارهای خیابان ممتاز (مطالعۀ موردی: خیابان‌‌های انقلاب، ‌کشاورز و فاطمی)

Abstract

انسان از آغاز شهرنشینی همواره کوشیده است تا کیفیت زندگی در محیط‌زیست خود را بهبود بخشد. خیابان‌‌‌های شهری یکی از مکان‌‌هایی است که عموم مردم به آن دسترسی دارند و کیفیت آن، نقش بسزایی در بالارفتن کیفیت زندگی شهروندان دارد. همچنین، خیابان‌‌های شهری از مهم‌‌ترین فضاهای عمومی شهری‌اند که بستر فعالیت‌‌های انسانی و تعاملات اجتماعی را فراهم می‌کنند و بی‌توجهی به کیفیت آن‌‌ها سبب کاهش حضور شهروندان در این فضاها می‌‌‌شود. هدف کلی از پژوهش حاضر، به دست آوردن عوامل تأثیرگذار در دستیابی به خیابان‌‌های ممتاز شهری و تعیین میزان اهمیت نقش هر یک از این عوامل و بررسی آن‌‌ها در سه خیابان شهری انقلاب، فاطمی و کشاورز است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی‌‌- تحلیلی و مبانی نظری و شناخت عوامل و مؤلفه‌‌های تأثیرگذار آن بر اساس مطالعات کتابخانه‌‌ای و رویکرد دلفی انجام گرفته است. تعیین میزان اهمیت عوامل تأثیرگذار بر اساس نظر متخصصان (34 نفر از اعضای هیئت علمی و کارشناسان متخصص که در حوزۀ برنامه‌‌ریزی شهری، طراحی محیط‌زیست، طراحی فضای سبز و مهندسی محیط‌زیست تخصص داشته‌‌اند) و جمع‌آوری اطلاعات از خیابان‌‌های مورد مطالعه از طریق برداشت میدانی و تکمیل 100 پرسش‌نامه در هر خیابان، از شهروندان حاضر در آن‌‌ها نظیر عابران و مغازه‌‌داران انجام شده است. همچنین، به منظور ارزیابی نهایی و تحلیل داده‌‌ها از روش AHP و طیف لیکرت بهره گرفته شده است. در نهایت، ارزیابی‌‌ها و نتایج تحلیل داده‌‌ها نشان داد که خیابان کشاورز با کسب میانگین امتیاز 207/0 در مقایسه با خیابان‌‌ فاطمی با میانگین امتیاز 165/. و خیابان انقلاب با میانگین امتیاز 154/. از کیفیت مطلوب‌تری برخوردار است. در انتها نیز پیشنهادها و راهبردهایی به منظور ارتقای کیفیت خیابان‌‌های مورد مطالعه ارائه شده است.