تأثیر متغیرهای اقتصادی در آلودگی محیط‌زیست با تأکید بر شاخص توسعۀ مالی: کاربرد روش گشتاورهای تعمیم‌یافته

Abstract

امروزه، آلودگی‌ ‌محیط‌زیست از چالش‌های اصلی جهان به شمار می‌رود. پیش از شکوفایی اخیر اقتصادی دنیا، تصور می‌شد رشد اقتصادی افزایشی در درآمدها ایجاد می‌کند و به بهبود کیفیت زندگی نیز منجر خواهد شد. رشد اقتصاد جهان با کاهش کیفیت محیط‌زیست، مقولۀ حفظ محیط‌زیست را در کانون توجه جهانی قرار داد<em>.</em> در اکثر مطالعات انجام‌گرفته، در زمینۀ بررسی عوامل مؤثر در آلودگی محیط‌زیست، این عوامل را به رشد اقتصادی کشور ومصرفانرژی محدود کرده‌اند<em>، اما در این پژوهش با استفاده از دادۀ سال‌های 1980- 2010 و بررسی سه گروه درآمدی مختلف از کشورها، به اثرگذاری سایر متغیرهای اقتصادی با تأکید بر شاخص توسعۀ مالی بر آلودگی محیط‌زیست، با استفاده از مدل‌های داده‌های تابلویی پویا و با استفاده از روش تخمین‌زن گشتاورهای تعمیم‌یافته (</em><em>GMM</em><em>)</em><em>پرداخته </em><em>می‌شود. نتایج بیانگر اثرگذاری متفاوت شاخص توسعۀ مالی در کشورهای با گروه درآمدی متفاوت در میزان آلودگی محیط‌زیست است، </em><em>به طوری که این شاخص در کشورهای با درآمد سرانۀ کم اثر فزاینده، در کشورهای با درآمد سرانۀ متوسط بی‌معنی و در کشورهای با درآمد سرانۀ بالا اثر کاهنده در آلودگی محیط‌زیست دارد. همچنین، منحنی زیست‌محیطی کوزنتس (</em><em>EKC</em><em>) فقط در کشورهای با گروه درآمدی سرانۀ بالا تأیید می‌شود</em><em>،</em> بنابراین، رویکرد نوین جهان را باید حرکت به سوی محیط‌زیست اقتصادی دانست. رویکردی که به لزوم تقویت و حمایت همه‌جانبه به وسیلۀ تعامل میان‌رشته‌ای بین متخصصان محیط‌زیست، کارشناسان حوزۀ اقتصادی و دولت‌مردان حوزۀ سیاست بیش از پیش تأکید می‌کند.