کارایی چند نوع تله در جلب و شکار مگس میوه زیتون Bacterocera oleae (Diptera: Tephritidae) و حشرات غیرهدف در منطقه رودبار ایران

Abstract

مدیریت مگس زیتون با استفاده از روش­های سازگار با محیط زیست شامل راهبرد جذب، کشتن و شکار انبوه می­باشد. هدف از این پژوهش، ارزیابی کارایی چند تله و ماده جلب­کننده به منظور جلب و شکار مگس ­زیتون بود. آزمایش با 4 تیمار و 8 تکرار در یک باغ زیتون در شهرستان رودبار در سال­های 1395 و 1396 انجام شد. تیمار­ها عبارت بودند از: 1- تله زرد چسبنده 2- تله زردچسبنده + فرومون جنسی 3- تله مکفیل + پروتیئن هیدرولیزات 4- تله مکفیل + محلول غذایی دست­ساز بر پایه وانیل. بازدید تیمار­ها به صورت هفتگی و تجزیه و تحلیل داده­ها با نرم­افزار SAS انجام شد. نتایج سال اول نشان داد؛ تیمار 4 با سایر تیمار­ها از نظر شکار مجموع حشرات نر و ماده و حشرات نر دارای اختلاف معنی­دار است و تیمار یک با میانگین 25/8±8/38 بیشترین جلب حشرات غیر­هدف را داشت. در سال دوم، تیمار شماره2 در شکار مجموع حشرات نر و ماده و حشرات نر دارای اختلاف معنی­دار با سایر تیمار­ها بود. ولی از نظر شکار حشرات غیر هدف با میانگین 23/7±55/68 در کنار تیمار شماره 1 با میانگین 16/9±58/77 در یک سطح آماری قرار گرفت. تیمار 4 با میانگین 27/0 ± 97/0 بیشترین جلب حشرات ماده را داشت و روند یکسانی در متوسط جلب هفتگی حشرات در کل تله ها نیز مشاهده شد. بر این اساس، به طور کلی، تیمار 4 با داشتن بالاترین میانگین در جلب حشرات ماده وکمترین جلب حشرات غیرهدف طی دوسال، قیمت پایین و کمترین آسیب به تنوع زیستی باغ­های زیتون بر سایر تیمار­ها برتری داشته و می­تواند در کنار پایش آفت همراه با تله­های فرومونی درکنترل آفت نیز موثر واقع شود.