مقایسه میزان آلودگی 22 رقم زیتون به مگس میوه زیتون، Bactrocera oleae (Dip.: Tephritidae)، در ایستگاه تحقیقات زیتون طارم استان زنجان

Abstract

مگس میوه زیتون، <em>Bactrocera</em> <em>oleae </em>(Rossi)، از آفات مهم زیتون می‌باشد که از سال 1382 به کشور وارد شده است و هم‌اکنون حسب شرایط آب‌وهوایی، به محصول زیتون خسارت قابل توجهی وارد می‌نماید. در این تحقیق، در سال‌های 1384‌، 1386 و 1388 تعداد 22 رقم از ارقام خارجی و ژنوتیپ‌های بومی از نظر آلودگی به آفت مورد مقایسه قرار گرفتند. برای سنجش میزان آلودگی ارقام از ابتدای سخت شدن هسته میوه زیتون تا زمان برداشت، از میوه‌های ارقام مورد بررسی در سه تکرار به تعداد 20 تا 50 میوه و در سه تا هفت نوبت به‌طور تصادفی نمونه‌برداری و در آزمایشگاه نسبت به تعیین آلودگی آن‌ها به لارو، شفیره و دالان تغذیه لارو آفت اقدام شد. مجموعاً 150-60 میوه از سه تکرار، در آزمایشگاه با استرئومیکروسکوپ بررسی شد. با استفاده از فرمول Sqrt (x + 0.5) تبدیل داده انجام گرفت و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی توسط نرم افزار SAS 9.0 آنالیز شد. نتایج حاصل نشان داد که از بین چهار رقم توصیه‌شده برای شهرستان طارم، رقم "Arbequina" از وضعیت مناسبتری برخوردار بود ولی سه رقم دیگر شامل "Konservolia"، "Zard" و "Koroneiki" به‌ترتیب با میزان متوسط 62/11، ‌74/13‌ و 56/7 درصد آلودگی در سال 1384؛ 23/3، 01/1 و 49/1 درصد آلودگی در سال 1386؛ و 03/10، 75/34 و 10/15‌ درصد آلودگی‌ در سال 1388 جزو ارقام حساس طبقه‌بندی شدند. همچنین، ارقام "Lechin de sevilla" و "Manzanilla cacereña" جزو ارقام نسبتاً مقاوم بودند.