برآورد مشخصات آبخوان شمال غرب قم به روش SNMR

Abstract

روش تشدید مغناطیسی هسته‌ای سطحی یا Surface Nuclear Magnetic Resonance یا به اختصارSNMR یکی از جدیدترین تکنولوژی‌های برآورد خصوصیات هیدرولیکی خاک‌ها، آبخوان‌ها و مخازن زیرسطحی است. این روش معادل روش تصویرسازی تشدید مغناطیسی در پزشکی (روش MRI) یا روش طیف‌‌ نگاری تشدید مغناطیسی در صنایع دارویی و شیمیایی است. درواقع این روش جدیدترین تکنولوژی ژئوفیزیکی ارائه شده در چند دهه اخیر است. روش‌‌های متداول ژئوفیزیکی نظیر لرزه‌ای، ژئوالکتریکی و الکترومغناطیسی، تنها پس از تفسیرهای پیچیده قادرند شاخص‌هایی از خصوصیات هیدرولیکی زیرسطحی به‌دست دهند. حال آنکه روش SNMR قادر است آب آزاد درون حفره‌ها را به طور مستقیم تشخیص دهد و دو پارامترمهم زیرسطحی، یعنی تخلخل و تراوایی را مستقیماً به‌دست آورد. برآورد مشخصات آبخوان در دهه‌های اخیر یک رویکرد چند جانبه یا Multidisciplinary داشته و اغلب داده‌های مختلفی از روش‌های هیدروژئولوژیکی و ژئوفیزیکی به طور همزمان در مدلسازی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این مطالعه نیز برای مدلسازی خصوصیات هیدرولیکی زیرسطحی از داده‌های SNMR همراه با داده‌های سونداژ مقاومت ویژه الکتریکی به طور همزمان استفاده شده است. به طور کلی جهت به‌دست آوردن مدل SNMR بهینه از زیرسطح، اطلاع از ساختار مقاومت ویژه زیر سطحی کمک شایانی به وارون سازی دقیق‌تر داده‌هایSNMR می‌کند. قابلیت‌ها و محدودیت‌های این روش، با یک مطالعه موردی اکتشاف آب در استان قم بررسی شده است. آبخوان مورد بررسی یک مخزن با تخلخل ثانویه‌ی حاصل از شکستگی می‌باشد که با ترکیب روش سونداژزنی الکتریکی و SNMR، برخی مشخصات هیدروژئولوژیکی و هندسه آن بدست آمده است. همچنین محل حفاری برای استحصال آب پیشنهاد شده است.