مطالعه خشک‌سالی با استفاده از شاخص‌های هواشناسی و داده‌های سنجش‌ازدور (استان آذربایجان غربی)

Abstract

در سال­های اخیر خشک­سالی تأثیر مخربی در بیشتر بخش­های اکولوژی، مدیریت منابع آب، و فرآیند­های زیست­محیطی برجا گذاشته است. در این تحقیق جهت ارزیابی خشک­سالی از اطلاعات حاصله از تصاویر سنجندهMODIS در استخراج شاخص NDVI و DVI استفاده شده ­است. هدف از این تحقیق بررسی خشک­سالی­های هواشناسی در منطقه با استفاده از دو شاخص هواشناسی SPI و ZSI به‌صورت دوره­های ماهانه و همچنین بررسی رابطه بین شاخص پوشش گیاهی با خشک­سالی­های هواشناسی می­باشد. درصد کل پوشش در منطقه مورد مطالعه برای سال­های ترسالی 1383، 1385،1390 و 1393 به‌ترتیب 85/19، 5/19، 6/19 و 5/19 درصد بوده و در سال­های خشک‌سالی 1384، 1387، 1389 به‌ترتیب 71/18، 7/18 و 19 درصد محاسبه شد. بیشترین همبستگی بین شاخص NDVI و DVIبا دوره­های کوتاه‌مدت (1، 2 و 3 ماهه) شاخص­های SPI و ZSI وجود دارد. همچنین همبستگی معنی‌دار بین شاخص­های پوشش گیاهی و دوره‌های بلندمدت شاخص­های هواشناسی مشاهده نشد. به‌طورکلی بیشترین میزان همبستگی در طول دوره آماری بین شاخص­های SPI و NDVI و همچنین در سالی که شرایط خشک‌سالی نرمال گزارش شد، به دست آمد. علاوه بر این تعیین روند شاخص­های مورد مطالعه با استفاده از روش من-کندال نشان از وجود روند نزولی در همه شاخص­ها و افزایش خشک‌سالی و کاهش پوشش گیاهی در طول دوره آماری می­باشد.