تغییرات پوشش برف در رشته‌کوه زاگرس با استفاده از داده‌های روزانه سنجنده MODIS

Abstract

هدف از انجام این پژوهش تجزیه ‌و تحلیل روند تغییرات پوشش برف در محدوده رشته‌کوه زاگرس جهت واکاوی نوسانات پوشش برف طی دوره زمانی 2016-2001 است. در این پژوهش از داده‌های روزانه سنجنده MODIS جهت استخراج و بررسی تغییرات سطح پوشش برف (SCA) و برفمرز (SL) برای ماه‌های دارای پوشش برف طی سال‌های 2016-2001 شده است. برای ارزیابی صحت تغییرات پوشش برف از آمار میانگین بارش (بدون تفکیک برف و باران) ایستگاه‌های سینوپتیک قرارگرفته در ارتفاع بالاتر از 1500 متر استفاده شد و جهت ارزیابی دقت تصاویر MODIS در استخراج سطح پوشش برف از 12 فریم تصویر سنجنده ASTER به‌عنوان نقشه صحت زمینی استفاده شد. تحلیل روند تغییرات پوشش برف و برفمرز با استفاده از آزمون من-کندال نشان می‌دهد که پوشش برف و برفمرز به‌طور کلی چه در سطح معناداری 99 درصد و چه 95 درصد فاقد روند است. بررسی آمارهای پوشش برف هرماه نشان می‌دهد که سال 2009 نقطه عطفی در پوشش برف زاگرس به‌شمار می‌رود و از این سال به بعد تا سال 2016 برای تمامی ماه‌ها به‌جز ماه نوامبر تغییرات پوشش برف کاهشی است. بررسی تغییرات میانگین سطح پوشش برف طی سال‌های 2016-2009 نسبت به سال‌های 2008-2001 نشان می‌دهد که ماه ژانویه با بیشترین کسری پوشش برف به میزان 11/55- درصدی در دامنه ارتفاعی 1162-4212 و کسری بارش 85/45- برای ایستگاه‌های سینوپتیک مواجه بوده است. ارزیابی دقت تصاویر پوشش برف MODIS نسبت به تصاویر ASTER نیز نشان می‌دهد که مقادیر ضرایب R²، RMSE و MAPE بین سطح پوشش برآوردی توسط هر دو تصویر به ترتیب 99/0، 3/49 کیلومترمربع و 51/21 درصد بوده است.