پایش و پیش‌بینی روند تغییرات نواحی سکونتگاهی با استفاده از تصاویر چند زمانه (مطالعه موردی: شهر سنقر)

Abstract

شهرنشینی یکی از عوامل انسانی مهم و تأثیر‌گذار بر کاربری اراضی و همچنین تغییردهنده ویژگی‌های مختلف سطح زمین است. با توجه به روند رو به رشد نواحی سکونتگاهی و افزایش میزان تخریب اراضی مستعد، این پژوهش سعی دارد تا روند تغییرات مناطق مسکونی در شهر سنقر را مورد ارزیابی قرار دهد و همچنین بر مبنای تغییرات صورت گرفته بین سال­های 2000 تا 2012، روند این تغییرات برای سال­های 2025 و 2040 پیش‌بینی کند. درواقع هدف اصلی تحقیق حاضر آگاهی از شرایط آینده کاربری اراضی در صورت ادامه یافتن روند موجود است. روش کار به این صورت است که پس از تهیه تصاویر ماهواره‌ای و پیش‌پردازش تصاویر، کاربری اراضی محدوده مطالعاتی برای سال‌های 2000 و 2012 تهیه و با استفاده از مدل LCM میزان تغییرات کاربری اراضی آنالیز شده است. سپس بر اساس مدل زنجیره مارکوف میزان پتانسیل تغییر هر کاربری به کاربری سکونتگاهی سنجیده شده است. پس از محاسبه پتانسیل انتقال هر کاربری به کاربری سکونتگاهی با استفاده از داده­های توصیفی موردنظر، نقشه پیش­بینی سخت کاربری اراضی برای سال­های 2025 و 2040 تهیه شده است. نتایج حاصله بیانگر این است که نواحی سکونتگاهی محدوده مطالعاتی از 3/8 کیلومترمربع در سال 2000 به 6/12 کیلومترمربع در سال 2012 رسیده است که این مقدار بیانگر رشد قابل توجه نواحی سکونتگاهی دارد. همچنین نتایج حاصل از پیش­بینی بیانگر این است که میزان گسترش نواحی سکونتگاهی تا سال 2025 و 2040 به‌ترتیب به 2/18 و 1/24 کیلومترمربع خواهد رسید.