بررسی علل زایش دریاچه هویر (البرز مرکزی) براساس داده‌‌های مگنتوتلوریک

Abstract

در این تحقیق با استفاده از روش مگنتوتلوریک به بررسی ساختار زیرسطحی دریاچه هویر واقع در جنوب شرقی آتشفشان دماوند پرداخته شده است. دو فرض برای ایجاد دریاچه هویر وجود دارد. این دو فرض عبارت‌اند از: ایجاد دریاچه هویر در قالب فعالیت‌های یخچال‌های کواترنری در نتیجه حرکت و ذوب شدن آنها و دیگری فعالیت گسل مشا. به‌‌این‌‌منظور شواهد ژئوفیزیکی و زمین‌شناسی مرتبط با تحقیقات صحرایی برای یافتن پاسخی منطقی در این مورد به کار گرفته شد. یک نیم‌رخ‌‌ مگنتوتلوریک با امتداد شمالی- جنوبی در زیر دریاچه هویر طراحی شد. پس از برداشت، پردازش و وارون‌سازی دو‌بُعدی داده‌ها با توجه به مدل دو‌بُعدی به‌دست آمد و همچنین شواهد زمین‌شناسی و زمین‌ساختی منطقه، وجود یک توده کمتر مقاوم با مقاومت ویژه حدود 60 اهم‌متر در قسمت جنوبی دریاچه مشخص شد. عمق تا سطح این توده تقریباً 500 متر و عمق پایین آن حدود 4500 متر تشخیص داده شد. به نظر می‌رسد که دلیل وجود این توده کمتر مقاوم نزدیکی این ناحیه، از یکسو به زون خُرد شده گسل مشا و فعالیت گسل‌های جانبی ناشی از آن مربوط و ازسوی‌دیگر وجود آثار خُردشدگی ناشی از حرکت و ذوب یخچال‌های کواترنری است. در قسمت شمال این نیم‌رخ‌‌ (نزدیک دریاچه)، توده مقاومی با مقاومت ویژه حدود 1000 اهم‌متر در عمق 300 متری با ضخامت حدود 400 متر شناسایی شد که احتمالا مربوط به سازند مبارک و جیرود تفکیک نشده و سازنده پی‌سنگ دریاچه است.