برآورد مقاومت ویژه لایه‌‌های سطحی زمین با استفاده از داده‌های الکترومغناطیسی هوابُرد براساس مدل نیم‌فضا

Abstract

بررسی‌های الکترومغناطیسی هوابُرد به‌‌طور وسیعی برای به نقشه درآوردن اهداف زمین‌شناسی به کار می‌روند. کیفیت چنین نقشه‌هایی اگر داده‌های بسامد‌‌‌‌‌‌های گوناگون استفاده شود بهتر خواهد بود. در اینجا مجموعه‌ای از داده‌های الکترومغناطیسی چندبسامد‌‌‌‌‌ی به مجموعه‌ای از مقادیر مقاومت ویژه ظاهری و عمق مرکزی (عمقی که بیشترین تجمع جریان القایی حاصل از میدان اولیه در آنجا حضور دارد) تبدیل و به‌‌صورت منحنی‌های سونداژ رسم شده‌اند. این منحنی‌ها تصویری صاف از مقاومت ویژه عمودی به‌‌دست می‌دهند. در روش حاضر از یک تابع تبدیل c ( یا عمق پوست تعمیم یافته) برای یک سامانة دوقطبی با فاصله سیم‌پیچ‌های کوچک در ارتفاع معین از سطح زمین استفاده شده است. ویژگی این تابع این است که برای یک زمین لایه‌ای یا از نظر مقاومت ویژه الکتریکی یکنواخت، قسمت حقیقی آن، عمق مرکزی، و قسمت موهومی آن مقاومت ویژه ظاهری را برحسب توابعی از بسامد‌‌‌‌‌ به‌‌دست می‌دهد. بنابراین با داشتن مقادیر مقاومت ویژه و عمق ظاهری برای بسامد‌‌‌‌‌‌های گوناگون، می‌توان برآوردی از تغییرات مقاومت ویژه با عمق را بدون داشتن یک مدل اولیه به‌دست آورد. اعمال این روش روی داده‌های مصنوعی متفاوت نشان می‌دهد که این روش فقط وجود تغییرات مقاومت ویژه را مشخص می‌کند اما مقادیر آن را به‌‌درستی به‌دست نمی‌دهد. همچنین این روش روی داده‌های واقعی در منطقه کلاته رشم در جنوب شرقی سمنان اعمال شد و مقاطع به‌دست آمده نشان می‌دهند که این روش بیشتر برای کارهای شناسایی کاربرد دارد و روش دقیقی نیست.