حذف اثر جذب زمین با استفاده از فیلترهای خطی غیرپایا (Nonstationary linear filters)

Abstract

با توسعة روش‌های لرزه‌نگاری در بررسی ساختارهای زیرسطحی، بررسی محدودیت‌ها و مشکلات موجود در این زمینه نیز اهمیت پیدا کرده است. اصول لرزه‌نگاری بر مبنای انتشار امواج لرزه‌ای در محیط کشسان است. این امواج هنگام انتشار در محیط زمین واقعی تضعیف می‌شوند. تضعیف امواج تابع بسامد است و باعث ‌اُفت بسامد غالب و به تبع آن موجب از بین رفتن قدرت تفکیک در مقاطع لرزه‌ای می‌شود. بی‌توجهی به این مسئله علاوه بر مشکلات پردازشی، در تفسیر داده‌های لرزه‌ای نیز تاثیر خواهد گذاشت. یکی از عوامل اصلی در تضعیف امواج لرزه‌ای، پدیده جذب است. در این مقاله با به‌کارگیری نظریة فیلترهای خطی غیرپایا، راهکاری برای جبران اثر این پدیده از داده‌‌های لرزه‌ای معرفی می‌شود. روش مورد‌‌نظر در این تحقیق موسوم به (PSO, Pseudo Differential Operators) است و برپایه عملگرهای شبه دیفرانسیلی در حوزه زمان - بسامد است. ضمن بیان مبانی نظری روش، کارآیی آن روی داده‌های مصنوعی و واقعی مورد بررسی قرار می‌‌گیرد. نتایج نشان می‌دهد که بهتر است قبل از اِعمال روش، تا حد امکان نوفه‌‌ها به کمک فیلتر‌های مناسب حذف شوند، زیرا در فرایند جبران اثر Q، همراه با تقویت سیگنال، نوفه‌‌ها نیز (به‌خصوص در بخش انتهایی ردلرزه) تقویت می‌شوند و باعث محو شدن سیگنال‌های اصلی می‌‌شوند. نرم‌‌افزارهای لازم برای این تحقیق را نگارندگان در محیط مت‌لب (MATLAB) تدوین کرده‌اند.