بررسی ساختارسرعتی پوسته تهران با استفاده از داده‌های دور و انفجار معادن ثبت شده در شبکه لرزه‌نگاری شهر تهران

Abstract

تهران پایتخت ایران با جمعیت شناور بیش از ده میلیون نفر در قسمت جنوبی منطقه برخوردی البرز واقع شده است. رشته‌کوه‌های فعال البرز شامل چندین لایه آتشفشانی و رسوبی با امتداد تقریباً شرق – غرب با پهنای 100 کیلومتر و طول 600 کیلومتر با کوه‌های تالش در غرب وکوه‌های کپه‌داغ در شرق محدود شده است.2 ± 5 میلی‌متر در سال کوتاه‌شدگی و 2 ± 4 میلی‌متر در سال حرکت امتدادلغز چپ‌گرد در البرز مرکزی برتقسیم‌ حرکت کلی چپ‌گرد مایل در عرض البرز بین گسل‌های امتدادلغز و معکوس جدا از هم دلالت دارد. شهر تهران با گسل‌های فعال متعددی احاطه شده است. در این تحقیق، ساختار سرعتی پوسته زیر تهران با استفاده از 309 دورلرز و 253 انفجار معدن ثبت شده در شبکه لرزه‌نگاری شهر تهران وابسته به سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران از تاریخ تیر 1383 تا دی 1385 مورد بررسی قرار گرفته است. شبکه لرزه‌نگاری شهر تهران متشکل از 13 ایستگاه لرزه‌نگاری کوتاه دوره سه‌مؤلفه‌ای با هدف اصلی پایش میدان تنش و افزایش شناخت لرزه‌خیزی تهران و مناطق اطراف آن از تیر ماه 1383، شهر تهران را تحت پوشش قرار داده است. آنالیز توابع گیرنده محاسبه شده از شکل موج امواج دور با استفاده از داده‌های شبکه لرزه‌نگاری شهر تهران نشان می‌دهد که موهو در جنوب شرقی تهران در عمق 3±52 کیلومتری واقع شده است و این نشان‌دهنده افزایش عمق موهو در حاشیه جنوبی زون برخوردی البرز نسبت به ایران مرکزی است. برگردان یک‌بُعدی زمان رسید امواج P امواج انفجار معادن ثبت شده در این شبکه، وجود یک مرز لایه سرعتی در اعماق کم 1-2 کیلومتر را نشان می دهد که با تغییر سرعت قابل توجهی همراه شده است. چنین لایه سرعتی در دیگر مناطق بررسی شده در ایران مانند زاگرس تاکنون مشاهده نشده است.