طیف‌سنجی لامپ‌های سرخ و استفاده از نورتابی در بررسی مناسب بودن منبع نوری آزمایشگاه آماده‌‌سازی نمونه‌‌های سن‌‌یابی به روش OSL در ایران

Abstract

ایران از معدود کشورهایی است که علاوه بر قرار گرفتن بر کمربند زلزله جهانی، دارای قدمت دیرینه است. در طول تاریخ زلزله مهم‌ترین خطر طبیعی برای ایران و ساکنان آن بوده است. بسیاری از تمدن‌ها، شهرها، روستاها و آثار باستانی ایران زمین در اثر حوادث طبیعی مثل زلزله سیل و آتشفشان نابود شده یا صدمه دیده‌اند. لذا امکان ترکیب اطلاعات دیرین‌‌زلزله‌‌شناسی، باستان‌‌شناسی و دیرین‌‌اقلیم‌‌شناسی در کشورمان فراهم است. این ترکیب نه تنها اطلاعات جامع علمی در هر سه زمینه پیش‌گفته را فراهم می‌آورد بلکه فهرست‌نامه سنی حوادث طبیعی ایران را کامل می‌کند. کلید ترکیب دیرین‌‌زلزله‌‌شناسی، باستان‌‌شناسی و دیرین‌‌اقلیم‌‌شناسی، سن‌‌یابی آثار حوادث گذشته است که در دل خاک مدفون شده‌اند. نورتابی (لومینسانس) روشی مناسب برای سن‌‌یابی در محیط‌های خشک و نیمه‌‌خشک است. نورتابی مستقیما آخرین نورخوردگی مواد معدنی همچون کوارتز و فلدسپار را که به وفور در خاک یافت می‌شوند، تعیین سن می‌کند. با توجه به اینکه به‌منظور سن‌‌یابی به روش نورتابی از نور مرئی استفاده می‌شود و می‌باید نمونه از زمان خروج از خاک تا تحریک آن با نور کنترل شده مرئی در آزمایشگاه، تحت تاثیر هیچ نور مضری قرار نگیرد، موضوع نصب نور امن در آزمایشگاه امری حیاتی به‌شمار می‌رود. این مقاله ضمن توضیح نقش سن‌‌یابی و دُزسنجی به‌روش نورتابی در ایران به تشریح چگونگی بررسی امنیت نوری، شامل تهیه و نصب چراغ سرخ و آزمون طیف نور با طیف سنج و اثر نور بر سیگنال طبیعی نورتابی می‌پردازد.