شبیه سازی هیدرولوژیکی حوضه آبخیز طالقان با استفاده از مدل SWAT

Abstract

<strong>زمینه و هدف:</strong> مدل­سازی هیدرولوژیکی حوضه­ های آبخیز نقش­ مهی در مطالعه، توسعه و مدیریـت منابع آب دارد. با توجه به اهمـیـت حوضه آبخیز طالقان به­عنوان تامین­کننده بخش مهمی از منابع آب استان­های البرز و تهران، در این پژوهش، شبیه­سازی هیدرولوژیک آب­های سطحی در این حوضه مورد مطالعه قرار گرفته است. <strong>روش بررسی: </strong>شبیه­سازی هیدرولوژیکی با به­کارگیری مدل نیمه­توزیعی فیزیکی SWAT (Soil and Water Assessment Tool) انجام گرفت. هم­چنین واسنجی و آنالیز حساسیت مدل با استفاده از الگوریتم SUFI-2 صورت پذیرفت. کارایی مدل با استفاده از شاخص­های آماری نش- ساتکلیف (NS) و ضریب تعیین (R²) مورد ارزیابی قرار گرفت. <strong>یافته­ها:</strong> آنالیز حساسیت نشان داد که مدل نسبت به پارامترهای شماره منحنی (CN)، ضریب تبخیرخاک و ظرفیت آب قابل دسترس خاک دارای بیش­ترین حساسیت می­باشد. ضرایب NS و R² در ایستگاه گلینک (خروجی حوضه) پس از کالیبراسیون به­ترتیب برابر 84/0 و 87/0 و در صحت سنجی برابر 79/0 و 84/0 برآورد گردید. <strong>بحث و نتیجه­گیری:</strong> نتـایج نشان­دهنده دقت مناسـب شـبیه­سازی حوضـه آبخیز مورد مطالعـه دارد. هم­چنین نشـان داده شد که مدل قابلیت بالایی برای پیش­بینی میزان رواناب ماهانه حوضه طالقان دارد. به­کارگیری این مدل به­دلیل کاهش هزینة عملیات میدانی بـه­منظور اندازه­گیری مولفه­های مورد نیاز و به­ویژه به­دلیل کاهش زمان مورد نیاز برای تحلیل مسایل، جهت ارتقای سطح مدیریت منابع آب و حفظ محیط زیست کارآمد می­باشد.