تولید کیتوزان از اسکلت داخلی ماهی مرکب هندی (Uroteuthis duvauceli) و بررسی خصوصیات کیفی محصول

Abstract

کیتوزان به­ عنوان یک پلیمر زیست‌ تخریب­ پذیر به‌طور گسترده­ای برای کاربردهای زیست پزشکی، مهندسی بافت و موارد درمانی استفاده می‌شود. در مطالعه حاضر، تولید کیتوزان از اسکلت داخلی ماهی مرکب هندی (<em>Uroteuthis duvaucelii</em>) و بررسی خصوصیات کیفی کیتوزان­ های تولیدشده به دو روش مورد تحقیق قرار گرفت. در روش اول پودر خشک کیتین به ‌آرامی به ارلن حاوی محلول 50 درصد سود هیدروکسید سدیم در حال جوش اضافه شد و در روش دوم کیتین به محلول واکنش (هیدروکسید پتاسیم جامد، اتانول 96 و مونواتیلن گلیکول با نسبت 2:1:1) اضافه شد. برای تعیین ویژگی­ های فیزیکو شیمیایی کیتوزان­ های استخراج‌شده، درصد استیل زدایی، وزن مولکولی، ویسکوزیته ظاهری، کریستاله­شدن و تجزیه عنصری به روش‌های طیف‌سنجی مادون‌قرمز، ویسکومتری، پراش اشعه ایکس و CHN اندازه‌گیری شد. نتایج حاصل از بررسی ویژگی ­های فیزیکوشیمیایی نشان داد وزن مولکولی کیتوزان روش اول در محدوده Da 10⁵×1/57 تا Da 10⁴×8/7 و کیتوزان روش دوم Da 10⁴×1/8 قرار دارد، درصد خاکستر کیتین 0/14، کیتوزان یک 1/56 و کیتوزان دو 1/43 حاصل شد. تجزیه عنصری کیتوزان اول، نشان داد مقادیر کربن، هیدروژن و نیتروژن به ترتیب 12/79، 0/17 و 0/22 درصد و در کیتوزان دوم 12/90، 0/34 و 0/20 درصد است. نتایج حاصل از FTIR درجه استیل زدایی کیتوزان مورد نظر را کمتر از 20 درصد نشان داد که نسبت به کیتوزان ­های تجاری کم است. همچنین نتایج XRD نشان داد که کیتوزان دارای پیک­های قوی در نواحی 26، 33، 36، 38 و 46 درجه است. کیتوزان به‌دست‌آمده از ماهی مرکب دارای درجه داستیلاسیون پایینی بود که دلیل آن می‌تواند شرایط مختلف تهیه کیتوزان ­باشد.