خصوصیات بافت شناسی و بیوشیمیایی اووسیت های فوق رسیده مولدین تاس ماهی ایرانی (Acipenser persicus Borodin, 1897)

Abstract

هدف این مطالعه بررسی خصوصیات بافتی و بیوشیمیایی اووسیت­های فوق رسیده تخمدان تاس­ماهی ایرانی (<em>Acipenser persicus</em>) بوده است. فولیکول­ های تخمدانی (رسیده و فوق­رسیده) از مولدین وحشی تاس ­ماهی ایرانی مهاجر به رودخانه ­های حوزه جنوبی دریای خزر برداشته شد. فوق­ رسیدگی اثری منفی بر روی زنده­ مانی تخم تاس ­ماهی ایرانی داشت. درصد لقاح و نرخ تفریخ در اووسیت فوق رسیده کاهش معنی­داری در مقایسه با اووسیت رسیده نشان دادند <em>(<em>P</em><0.05). </em>در اووسیت رسیده، چهار لایه متمایز زونارادیاتا کاملاً مشخص بوده و زرده از بافتی همگن تشکیل شده بود و تفاوت قابل ملاحظه ­ی در شکل فضای پری وتیلینی این اووسیت­ ها در نقاط مختلف وجود نداشت. در حالی­که در اووسیت­ های فوق ­رسیده تاس ­ماهیان، تعدد لایه­ های زونارادیاتا در اووسیت فوق­ رسیده ناپدید شده و لایه ­ی یکپارچه را شکل دادند. همچنین مجموعه زرده ناهمگن و هتروژنوس شده و تجمع آن در قطب حیوانی بیشتر بود. شکل فضای پری وتیلینی در قسمت­ های مختلف اووسیت فوق­ رسیده متفاوت بوده است. تفاوت قابل ملاحظه ­ایی در پروفایل­ های اسید چرب اووسیت مشاهده شده بود، که می­ توان به مقدار بالاتر اسیدهای چرب اشباع در اووسیت رسیده (1/76±26/29) نسبت به اووسیت فوق رسیده (1/53±21/70) اشاره نمود <em>(<em>P</em><0.05). </em> به علاوه، اسیدهای چربω-6 در اووسیت­های رسیده (0/37±4/42) نسبت به اوووسیت­های فوق رسیده (0/33±6/21) کمتر بود <em>(<em>P</em><0.05). </em> اسید چرب اشباع غالب در اووسیت ­ها پالمتیک اسید بوده، در حالی­ که اولئیک اسید، اسید چرب غیر اشباع با تک پیوند دوگانه غالب بوده است. نتایج به ­دست آمده در این آزمایش مشخص نمود که علاوه بر تفاوت لایه­ های زونا رادیاتا و لایه فولیکولی اووسیت، می­ توان از برخی اسیدهای چرب موجود در اووسیت ماهیان خاویاری مثل پالمیتیک اسید، پالمیتولیک اسید، آراشیدونیک اسید و ایکوزا پنتانوئیک اسید به­عنوان فاکتوری مهم جهت تشخیص اووسیت­ های فوق رسیده استفاده نمود.