تاثـیر زمـان و غلـظت نانـو ذره اکسـیـد روی (ZnO) بر آسـیب شـنـاسـی بافـتی آبشـش ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss)

Abstract

تولید گسترده نانو ذره اکسید ­­روی در علوم و صنایع مختلف، در آینده نه چندان دور انتشار آن­ها را به محیط زیست افزایش می­ دهد. ورود این نانو ذرات به اکوسیستم آبی به دلیل تجمع در بدن موجودات و سپس انتقال آن به زنجیره غذایی بالاتر می­تواند آسیب­های فراوانی را در سطوح مختلف ایجاد کند. جهت تعیین میزان تاثیر این نانو ذره اکسید روی بر بافت آبشش ماهی قزل­آلای رنگین­ کمان، 80 قطعه ماهی با میانگین وزنی 42/88 گرم به ­صورت تصادفی در 4 تانک پلاستیکی (حجم 90 لیتر) در 4 تیمار مختلف با 3 تکرار که تیمارها شامل شاهد (بدون اضافه کردن نانو ذره اکسید روی) و 3 تیمار با غلظت­های 0/025، 0/05 و 0/075 میلی­ گرم در لیتر نانو ذره اکسید روی (با میانگین اندازه 40-30 نانومتر) بودند، توزیع شدند. برای بررسی تغییرات آسیب­شناسی بافت، نمونه ­برداری در 4 مرحله انجام شد. نمونه بافت­ ها ابتدا آبگیری شده و در قالب پارافین قرار گرفته، سپس با دستگاه میکروتوم برش داده شده و با روش هماتوکسلین-ائوزین رنگ­آمیزی و پس از رتبه بندی عارضه مشاهده شده بر اساس شدت تاثیرپذیری، جهت نشان دادن اختلاف معنی­دار ازمدل خطی مبتنی بر رتبه ­دهی با استفاده از پکیج Rfit اتجام شد. تغییرات مشاهده شده بیانگر این است که نانو ذرات اکسید روی می ­تواند اثرات قابل توجهی بر بافت آبشش گذاشته، بنابراین می­ توان بعنوان یکی از نشانگرهای زیستی و قابل اعتماد جهت ارزیابی تاثیر آلاینده­ های محیطی استفاده گردد.