باززایی درون شیشه‌ای گیاه سپستان (Cordia myxa L.) به روش اندام‌زایی مستقیم‌

Abstract

در این پژوهش، دستورالعمل سریع و کارآمد باززایی درون­شیشه­ای گیاهک­های سپستان با استفاده از ریزنمونه­های مختلف بررسی شد. در این پژوهش از آزمایشی جداگانه برای بهینه­سازی شاخه­زایی، یک آزمایش برای پرآوری و یک آزمایش ریشه­زایی استفاده شد. طرح آماری مورد استفاده در آزمایش شاخه­زایی، فاکتوریل 7×3 در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار و طرح آماری مورد استفاده در آزمایش­های پرآوری و ریشه­زایی طرح پایه کاملاً تصادفی بود. نتایج نشان داد بیشترین شاخه­زایی (33/4 شاخه از هر ریزنمونه) از ریزنمونه­های لپه مستقر در محیط کشت MS حاوی 4 میلی­گرم در لیتر کینتین (KIN) به همراه 01/0 میلی­گرم در لیتر نفتالین استیک اسید (NAA) به­دست آمد. مدت‌زمان لازم برای آغاز شاخه­زایی در حدود 21-15 روز به طول انجامید. برای پرآوری شاخه­های تولیدی، ریزنمونه­ها در محیط کشت MS حاوی غلظت­های متفاوت دو نوع سیتوکنین (KIN یا BAP) به همراه 01/0 میلی­گرم در لیتر NAA قرار گرفتند. بیشترین پرآوری شاخه در تیمار مشابه با شاخه­زایی، در محیط کشت MS حاوی 4 میلی­گرم در لیتر KIN به همراه 01/0 میلی­گرم در لیتر NAA، به­دست آمد. همچنین نتایج نشان داد که ایندول بوتریک اسید (IBA) با غلظت 1 میلی­گرم در لیتر مؤثرترین تیمار برای ریشه­زایی بود. گیاهک­های ریشه­دار­شده با موفقیت توانستند مراحل سازگاری در شرایط گلخانه­ای را سپری کنند.