تحلیل الگوی مکانی و پویایی زی‌توده روی زمینی درختان سفیدپلت (Populus caspica Bornm.) در مراحل تحولی توده‌های طبیعی پارک جنگلی نور

Abstract

هدف این پژوهش تحلیل الگوی مکانی و پویایی زی­توده درختان سفیدپلت در قالب اجتماع­پذیری در مراحل مختلف تحولی است. برآورد زی­توده از حاصل­ضرب حجم و جرم حجمی با فرض عامل ثابت استفاده شد. با تفکیک مراحل تحولی در عرصه، مختصات کلیه درختان گونه هدف در سه قطعه یک هکتاری مجزا با ابعاد 100 × 100 مترمربع ثبت و یا با استفاده از روابط مثلثاتی محاسبه شدند. تحلیل الگوی مکانی با آماره ارینگ تک متغیره نشان داد که الگوی پراکنش درختان این گونه در مرحله صعودی و اوج در برخی فواصل محدود به­صورت کپه­ای و در بقیه فواصل با توجه به تراکم پراکنش در محدوده مونت­کارلو به­صورت تصادفی بوده است. در مرحله تخریب علاوه بر دارا بودن پراکنش کپه­ای و تصادفی، در فواصل 36 و 40 متری الگوی منظم نیز مشاهده شد. نتایج تحلیلی با استفاده از آماره ارینگ دومتغیره نشان داد که اثر اجتماع­پذیری درون­گونه­ای درختان بین کلاسه متوسط زی­توده و کلاسه پایین زی­توده در مرحله صعودی و تخریب در یک‌فاصله مشخص (8 متری) به‌صورت جذب و در بقیه فواصل مستقل است. در مرحله اوج، رقابت بین کلاسه­های مذکور در فواصل 12- 10 متری و 22 متری به­صورت جذب و در بقیه فواصل مستقل است. همچنین روند پویایی زی­توده درختان بین کلاسه زیاد زی­توده و کلاسه پایین زی­توده در کلیه مراحل تحولی مستقل بوده که حاکی از پراکنش درختان کم قطر تحت تأثیر رقابت درون­گونه­ای حاصل از درختان خیلی قطور نبوده است.