مطالعة تولید و هزینة خروج چوب با تراکتور کشاورزی (مطالعة موردی: جنگل‏کاری‏ های منطقة شیخ ‏‏نشین شفارود)

Abstract

تراکتورهای کشاورزی ماشین‏های چندکاره‏ای هستند که کاربرد زیادی به‏خصوص در کشاورزی و بهره‏برداری جنگل دارند. حمل به روش چوب کوتاه با استفاده از تراکتور کشاورزیِ مجهز به یدک‏کش از روش‏های خروج چوب است که در جنگل‏کاری‏های شمال ایران مانند بسیاری از نقاط دیگر دنیا رایج است که طی آن گرده‏بینه‏های کوتاه از کنار کنده به محل دپو حمل می‏شوند. در این مطالعه، که در عرصه‏های جنگل‏کاری منطقة شیخ‏نشین حوزة آبخیز شفارود انجام شده است، 69 نوبت چوب‏کشی با تراکتور کشاورزی مطالعه و پس از تعیین عوامل تأثیرگذار بر زمان چوب‏کشی، مطالعة زمانی اجزای یک نوبت چوب‏کشی برای تعیین مدل پیش‏‏بینی زمان آن انجام و هزینة تولید بهره‏برداری در ساعات کار مفید و برنامه‏ریزی‏شده محاسبه شد. زمان چوب‏کشی تحت تأثیر تعداد گرده‏بینه، حجم بار، و فاصلة چوب‏کشی است. نتایج نهایی نشان داد متوسط تعداد بینه در هر نوبت چوب‏کشی 59 عدد، حجم بار 81/3 متر مکعب، و فاصلة چوب‏کشی 202 متر است و با این مقادیر میزان تولید ساعتی تراکتور کشاورزی در ساعات کار مفید 66/5 متر مکعب و در ساعت کار برنامه‏ریزی‏شده 34/5 متر مکعب و هزینة واحد تولید با و بدون احتساب زمان‏های تأخیر به‏ترتیب 88196 و 80354 ریال بود. نتایج این مطالعه، همگام با تحقیقات پیش رو، با برآورد دقیق و با جزئیات هزینه‏های بهره‏برداری به برنامه‏ریزان بهره‏برداری جنگل، مدیران جنگل، و بهره‏برداران اجازه می‏دهد تا با مقایسه، ماشین مناسب را انتخاب کنند.