مقایسۀ رفتار رویشی نتاج سفیدپلت با درختان مادری

Abstract

مقدار تجدید حیات و توان رویشی درختان سفیدپلت در شمال ایران به­دلیل تخریب رویشگاه­های طبیعی و کاهش سطح تنوع ژنتیکی بسیار محدود شده است. از طرفی تولیدمثل جنسی در این‌ گونه می­تواند سبب تولید ژنوتیپ­های برتر شود. از این­رو با تولید انبوه نهال بذری، وضعیت توان رویشی آنها با درختان مادری مقایسه شد. به­منظور مقایسۀ توان رویشی والدین و نتاج، از 3 نهال­ بذری منتخب هر یک از 17 درخت مادری، به­همراه قلمه­های درختان مادری، 1020 قلمه در قالب یک طرح آزمایشی در 3 تکرار کاشته شده و از نظر صفات رویشی در دوره­های زمانی مختلف ارزیابی شدند. از نظر مقدار رویش در دوره‌های زمانی مختلف، بین نتاج حاصل از درختان والدینی، اثرهای متقابل نتاج در زمان و نتاج در درخت مادری تفاوت معنی‌دار مشاهده شد. نهال­های مازندران 5، گیلان 3 و 4، به­همراه گلستان 3 در گروه منتخب، و نهال­های مازندران 4، و گلستان 5 و 6 در پایین­ترین گروه قرار گرفتند. ماه­های تیر، مرداد و شهریور از نظر رویش ارتفاعی در گروه اول قرار گرفتند. میزان رویش نتاج از درخت مادری به­صورت معنی­داری بیشتر بود، به‌طوری که میانگین ارتفاع نتاج 1/285 سانتی­متر و میانگین ارتفاع درخت مادری 4/250 سانتی­متر، همچنین میانگین قطر نتاج 9/20 میلی­متر و میانگین قطر درخت مادری 2/18 میلی­متر بود. به­عنوان یک نتیجۀ مهم این تحقیق، می­توان از نهال‌های بذری تولیدشده به­دلیل برتری نسبت به والدین، برای جنگلکاری در جنگل‌های مخروبۀ شمال کشور استفاده کرد.