استفاده از مدل‌های رویشی برای بررسی و شبیه‌سازی روش‌ها و سناریوهای مختلف مدیریت جنگل (مطالعه موردی: بخش گرازبن جنگل خیرود)

Abstract

جنگل‏های شمالِ کشور با‏ارزش‌ترین جنگل‏های ایران از نظر صنعتی و تولید چوب‌ به‌شمار می‌روند. برداشت‏های صنعتی فقط در این قسمت از جنگل‏های کشورمان صورت می‏گیرد. این جنگل‏ها تحت مدیریت ناهمسال و روش تک‏گزینی‌اند. برای اینکه مشخص شود روش مدیریت دانه‏زاد ناهمسال در این جنگل‏ها نه فقط از جنبۀ اکولوژیکی، بلکه از سایر دیدگاه‏ها به‌خصوص از لحاظ اقتصادی بر سایر روش‏‏ها برتری دارد، این روش باید به‌طریقی بررسی شود. امروزه استفاده از مدل‏سازی‏ها و شبیه‏سازی‏ها برای بررسی روش‏های مدیریت جنگل بسیار رایج و شایع شده ‏است. در این تحقیق که در بخش گرازبن جنگل خیرود به وسعت 24/934 هکتار انجام شد، ابتدا مدل‏های رویشی خاص جنگل‏های ناهمسال و آمیخته تهیه شد و سپس با استفاده از این مدل‏ها ـ که مدل‏های رویشی تک‏درخت‌اند ـ روش‏های مختلف مدیریت جنگل از لحاظ تولید چوب، اقتصادی‌بودن، و پایداری جنگل بررسی و شبیه‏سازی شد. نتایج استفاده از این مدل‏ها بر این نکته دلالت می‏کند که رویش حجمی سالانه در دامنۀ 5/2 تا 7 متر مکعب در هکتار (برای ممرز 5/2، راش 5، و بلوط تا 7 متر مکعب در هکتار) است. همچنین تحلیل مدل و آنالیز‏های این تحقیق دلالت بر عملی‌بودن و برتری روش مدیریت دانه‏زاد ناهمسال در حفظ پایداری جنگل و تولید چوب از نظر اقتصادی در مقایسه با سایر روش‏ها (دانه‏زاد همسال جوان، دانه‏زاد همسال بالغ، و دانه‏زاد دواشکوبه) دارد