ارتباط ویژگی‌های ریخت‌شناسی بذر سه گونه بلوط بومی زاگرس با جوانه‌زنی‌‌ و رویش نونهال

Abstract

حفاظت و توسعه جنگل‌های بلوط غرب، نیازمند استفاده از بذرهای مناسبی است که نهال‌های حاصل از آنها رویش بیشتری داشته باشند. به منظور شناخت خصوصیات مثبت بذر در جوانه‌زنی و رویش نونهال‌های سه گونه برودار (Quercus brantii)، مازودار (Q. infectoria) و وی‌ول (Q. libani)، بذرهای 60 درخت (20 درخت از هر گونه) از جنگل‌های بانه جمع‌آوری و پس از دسته‌بندی در 5 طبقه وزنی، اثر صفات ریخت‌شناسی بذر بر جوانه‌زنی‌‌ و رویش نونهال‌ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که گونه وی‌ول دارای بذرها و نهال‌های بزرگ‌تری نسبت به دو گونه دیگر است، اما تفاوت معنی‌داری از نظر درصد جوانه‌زنی بین گونه‌های مختلف مشاهده نشد و تنها گونه مازودار از میانگین مدت زمان جوانه‌زنی بیشتری نسبت به دو گونه دیگر برخوردار بود. در سه گونه بلوط مورد مطالعه صفات ریخت‌شناسی مختلفی از بذر بر رویش نونهال‌ها موثر بود، به‌نحوی‌که در همه گونه‌ها بذرهای پهن‌تر، گردتر، بزرگتر و سنگین‌تر، نونهال‌های بزرگ‌تری تولید نموده و این ارتباط در گونه برودار بیشتر و در گونه مازودار کمتر مشاهده شد، اما هیچ ارتباطی بین صفات ریخت‌شناسی بذر با خصوصیات جوانه‌زنی بذرها در سه گونه بلوط مشاهده نشد.