عوامل ناکامی مراکز رسمی آموزشی تبلیغی فاطمیان در گسترش مذهب اسماعیلی در مصر

Abstract

با انتقال مرکز حکومت فاطمیان (358-567ق) به قاهر ه در 362 ق، دستگاه <br />دعوت اسماعیلی، با هدف ترویج عقاید اسماعیلی در میان آحاد مردم مصر، در قالب<br />نهادهای تبلیغی آموزشی مانند مجالس الحکمه، جامع الازهر ودارالعلم سازماندهی<br />شد. با این همه، این نهادها موفقیت چندانی در انجام وظیفه پیش گفته به دست<br />نیاوردند. بررسی ناکامی این نهادها در تحقق اهداف مورد نظر، می تواند نقش مهمی<br />در تبیین عوامل ناتوانی فاطمیان در تثبیت مذهب اسماعیلی در سرزمین مصر<br />داشته باشد . از سوی دیگر، پیچیدگی عقاید اسماعیلی و سلسله مراتب گروش به<br />مذهب اسماعیلی، در عمل، گروش عامة مردم بدان را با دشواری های جدی روبرو<br />می ساخت. در هر حال، فعالیت ناهمگون و ناپیوسته جامع الازهر و دارالعلم در عرصة<br />ترویج مذهب اسماعیلی در مصر عهد فاطمی، از عواملی بودند که شرایط را به<br />گونه ای رقم زدند تا نهادهای اسماعیلی کارنامة موفقی در عرصة اشاعه و فراگیر<br />کردن مذهب اسماعیلی در مصر نداشته باشند.