ارزیابی پایداری گردشگری مذهبی (مطالعۀ موردی: امام‌زاده حمزه علی استان چهارمحال و بختیاری)

Abstract

تعیین میزان پایداری مقاصد گردشگری نقش مهمی در برنامه‌ریزی توسعة این مراکز دارد. براین‌اساس در پژوهش کاربردی و توصیفی-تحلیلی حاضر، امام‌زاده حمزه علی واقع در استان چهارمحال و بختیاری به‌عنوان مطالعة موردی انتخاب شده است. جامعة آماری پژوهش حاضر 4 هزار گردشگر و زائر این امام‌زاده در ماه‌های گردشگرپذیر هستند. حجم نمونه نیز براساس فرمول کوکران 350 مورد است. به‌منظور ارزیابی پایداری امام‌زاده حمزه‌علی و تعیین جایگاه آن در چرخة حیات گردشگری از مدل تلفیقی آلن–باتلر استفاده شده است. براساس نتایج پژوهش، بیشترین میزان پایداری در امام‌زاده حمزه‌علی به پایداری اجتماعی و فرهنگی مربوط است و با توجه به ارزش 13/5 این بعد از توسعة پایدار در شرایط پایداری متوسط قرار دارد. پس از آن پایداری کالبدی و فیزیکی با ارزش 97/4 (پایداری متوسط) در رتبة بعدی قرار دارد. کمترین میزان پایداری مربوط به بعد زیست‌محیطی با ارزش 71/3 (شرایط تقریباً ناپایدار) و پس از آن بعد اقتصادی با ارزش 56/4 (پایداری متوسط) است. درمجموع، از ترکیب همة ابعاد توسعة پایدار در زمینة رفاه سیستم انسانی (امتیاز 85/4) و رفاه اکوسیستم (امتیاز 34/4)، این امام‌زاده در وضعیت پایداری متوسط قرار دارد. همچنین امتیاز امام‌زاده در چرخة حیات گردشگری 159/0 است که در مرحلة مداخله و درگیرشدن قرار گرفته است.