تحلیل الگوهای فضایی گردشگری شهری (مطالعۀ موردی: فضاهای گردشگری شهر اصفهان)

Abstract

صنعت گردشگری در دهه‌های اخیر روند روبه‌‌رشدی را طی کرده و تأثیر بسیاری در اقتصاد کشورها داشته است. این مقوله الگوهای فضایی مختلفی دارد که یکی از انواع آن به‌‌دلیل وجود جاذبه‌های گردشگری در شهرها، گردشگری شهری نام دارد. به‌منظور بهبود و ارتقای سیستم گردشگری، به‌‌ویژه در شهرهایی با بافت قدیمی مانند اصفهان که فضاهای گردشگری آن‌‌ها بیشتر در هستۀ مرکزی و تاریخی تمرکز دارند، لزوم تشخیص الگوهای فضایی گردشگری و ساماندهی آن‌‌ها احساس می‌شود.در پژوهش پیش‌‌رو با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، آمارۀ فضایی موران و آمارۀ G، تحلیل‌های هم‌‌بستگی فضایی، خوشه‌بندی، لکه‌های داغ و سرد، همسایگی و مرکز متوسط انجام شد. براین‌‌اساس شاخص موران 73/0 و نزدیک به 1 به‌‌دست آمد که نشان‌دهندۀ وجود هم‌‌بستگی فضایی است؛ بدین‌‌ معنا که مکان‌یابی‌ها به‌صورت پراکنده انجام نشده‌‌اند و ارتباطی منسجم با یکدیگر دارند. فضاهای گردشگری جدیدنیز به‌صورت متوازن توزیع شده‌اند. نتایج نشان می‌‌دهد دو فضای گردشگری مجموعۀ ارگ جهان‌نما و مجموعۀ تفریحی باغ غدیر در شهر اصفهان، خوشه‌بندی‌‌ای با مقادیر بالا دارندو با فضاهای مشابه خود که از نظر میزان دسترسی به خدمات مدنظر در سطحی مشابه هستند، محاصره شده‌اند.لکۀ داغ فضاهای گردشگری جدید، شهربازی ارگ جهان‌نماست که از تمام معیارهای مورد بررسی در پژوهش برخوردار است. در مطالعۀ حاضر، تحلیل همسایگی مناطق دارای اولویت انجام شد تا مکان‌یابی فضاهای گردشگری آتی به‌‌کمک تحلیل مرکز متوسط محدودۀ دارای اولویت برای ارائۀ خدمات مورد نیاز گردشگر صورت بگیرد.