عوامل مؤثر در مکان‌یابی ساختمان‌های بلندمرتبه با تأکید بر پایداری محیط‌زیست (مطالعۀ موردی: شهر قزوین)

Abstract

بلندمرتبه‌سازی و توسعة فضایی در ارتفاع، محصول رشد جمعیت، افزایش شهرنشینی و کمبود زمین مناسب برای ساخت‌وساز است که در دهه‌های اخیر رواج یافته است. شکل‌گیری این ‌گونة ساختمانی با توجه به ویژگی‌های آن، در کنار آثار مثبت، محدودیت‌ها، تهدیدها و مشکلاتی عدیده را به‌همراه دارد. امروزه مکان‌یابی ساختمان‌های بلند از مسائل ضروری به‌شمار می‌آید و توجه به آن و مشکلات زیست‌محیطی و شرایط اقلیمی هر منطقه، از مهم‌ترین زمینه­های شهرسازی محسوب می‌شود. هدف پژوهش کاربردی- توسعه‌ای و توصیفی-تحلیلی حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر مکان‌یابی ساختمان‌های بلند با تأکید بر پایداری محیط‌زیست در شهر قزوین با استفاده از مدل تاپسیس است.نتایج پژوهش‌ نشان می‌دهد هیچ الگویی در ایران برای مکان‌یابی ساختمان‌های بلند از جمله ساختمان‌های قزوین وجود ندارد. ضوابط نیز به‌دلیل بی‌برنامگی و بی­توجهی به عوامل شهرسازی یا مقوله‌های تأثیرگذار، محیط‌زیست را تخریب کرده‌اند. براساس یافته‌های مدل تاپسیس، عامل اقتصادی، زیست‌محیطی، کالبدی و کاربری اراضی به‌ترتیب با امتیازهای 695/0، 457/0 و 405/0 در جایگاه‌های اول تا سوم قرار دارند و از سایر مؤلفه‌ها مهم‌ترند.