تأثیر موقعیت ژئوپلیتیک بر راهبرد ملی (مطالعۀ موردی: جنوب شرق ایران)
(ندگان)پدیدآور
کاویانی راد, مرادمالداری, حسننوع مدرک
Textمقاله علمی پژوهشی
زبان مدرک
فارسیچکیده
بخش عمدهای از راهبرد ملی کشورها، تابعی از موقعیت ژئوپلیتیک آنهاست. با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ژئوپلیتیک درونمایهای اقتصادی شد. از اینرو، کدهای ژئوپلیتیک کشورها ناگزیر از همراهی با تحولات اقتصادی در مقیاس محلی، منطقهای و جهانی است. این دگرگونی در رویآوردن کشورها به منطقهگرایی و همگرایی منطقهای که عموماً جهتگیری اقتصادی داشتهاند، مؤثر است. در دورۀ حاکمیت گفتمان دوقطبی، کشور ایران بهدلیل پیوند به دریای آزاد، اتصال با هارتلند و قرارگرفتن میان دو قدرت خشکی و دریایی در راهبرد جهانی، وزن ژئوپلیتیک دارد. جنوب خاوری ایران با داشتن مزیت ژئوپلیتیک بالا،کارکردهای تولید قدرت را داراست. مزیتهای ژئواکونومیک ناحیۀ یادشده، در حوزۀ ژئوپلیتیک شبهقارۀ هند، جنوب آسیا، افغانستان، کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز فرصتی را برای کدهای ژئوپلیتیک کشور فراهم میکند تا نقشآفرینی کنند. پژوهش حاضر ماهیت توصیفی-تحلیلی دارد و بر این فرض استوار است که راهبرد اتخاذشده از سوی ایران در منطقۀ جنوب خاوری کشور با ظرفیتهای ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک آن سازگار و هماهنگ نیست و در تولید قدرت ملی ایران کارایی نداشته است. یافتههای پژوهش نیز با تأکید بر دادههای آماری، نشاندهندۀ ناکارآمدی کنونی این بخش از کشور در تقسیمکار ملی است و بهدلیل ضعف زیرساختهای توسعۀ منطقهای در همگرایی منطقهای برای ایران، فرصتآفرینی نکرده است.
کلید واژگان
جنوب شرق ایرانراهبرد ملی
ژئواکونومیک
ژئوپلیتیک
جغرافیای سیاسی
شماره نشریه
4تاریخ نشر
2017-12-221396-10-01
ناشر
دانشگاه تهرانUniversity of Tehran
سازمان پدید آورنده
دانشیار، جغرافیای سیاسی، دانشگاه خوارزمی، تهراندانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه خوارزمی، تهران
شاپا
2008-62962423-7736