ارزیابی نحوۀ استقرار فضاهای آموزشی با استفاده از مدل تلفیقی تاپسیس و آنتروپی شانون

Abstract

فضاهای آموزشی، از مهم­ترین کاربری­های شهری محسوب می­شود و تعیین بهینة مکان استقرار مدارس، از جملة وظایف‌ برنامه­ریزان شهری است. در سال­های اخیر، افزایش ضریب شهرنشینی، زمینة استقرار نامناسب فضاهای آموزشی را فراهم کرده است. برای استقرار مناسب و منطقی این­گونه مکان­ها، به­کارگیری روش­های علمی، امری ضروری است. ارزیابی نحوة استقرار مدارس متوسطة دخترانه در ناحیة 2 شهر زنجان، با استفاده از مدل تلفیقی تاپسیس و آنتروپی شانون و با معیارهای سرانة فضای باز و کلاس درس، دسترسی، قدمت و امنیت ترافیکی انجام می­گیرد. این پژوهش، کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. هدف مقاله، تحلیل و ارزیابی نحوة استقرار فضاهای آموزشی مقطع متوسطة ناحیة 2 شهر زنجان و به دنبال آن، دستیابی به الگویی بهینه به­منظور استقرار مطلوب فضاهای آموزشی، افزایش کارایی و تسهیل در بهره‌برداری آن­ها در سطوح مختلف است. نتایج نشان می­دهد که مکان فعلی اکثر مدارس مورد مطالعه، با استانداردهای لازم برای فضاهای آموزشی مطابقت ندارد. مدارس مستقر در مرکز ناحیه، دارای ظرفیت پایین فضای باز و کلاس درس هستند و بعضی مدارس نیز سازگاری نسبتاً اندکی با کاربری­های همجوار دارند. بیشترین ناسازگاری، مربوط به استقرار مدارس در جوار خیابان­های پرتردد و ایجاد مشکل­های متعدد از جمله آلودگی صوتی، آلودگی هوا و تصادف دانش­آموزان با خودروهای عبوری است. یافته‌های پژوهش، بیانگر غلبة ضعف‌ها بر قابلیت­های این مدارس است. در ماتریس نهایی وزن­دهی ملاحظه شد که شش مدرسه از مجموع دوازده مدرسه، کمترین میزان برخورداری را دارند.