ارزیابی و مکان یابی بهینه جهت های توسعه فضایی - کالبدی شهر بوکان

Abstract

رشد شتابان و بی­رویة شهرها، بر بسیاری از جنبه­‌های اقتصادی- اجتماعی و زیست‌محیطی در داخل و اطراف شهرها تأثیر گذاشته است. به­همین­دلیل، باید در آینده، دیدگاهی جامعه­نگر به توسعة کالبدی- فضایی شهرها ایجاد شود. از این­رو، شناخت و مکان‌یابی اراضی مناسب برای گسترش آیندة شهر، از تصمیم­های مهم برنامه­ریزان شهری است. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی و مکان‌یابی بهینة جهت­های توسعة کالبدی- فضایی شهر بوکان است. بدین­منظور، برای ارزیابی چگونگی توسعة کالبدی شهر در سال‌های 1375 تا 1385، از مدل آنتروپی شانون استفاده شد. سپس با استفاده از ابزار سیستم اطلاعات جغرافیایی، به مکان‌یابی بهینه برای رشد کالبدی شهر بوکان در سال‌های آتی پرداخته شد. لایه­‌های مورد استفاده در این پژوهش عبارت­اند از: لایه­‌های خطوط برق فشار قوی، فاصله از روستا‌های اطراف، فاصله از زمین‌های سیلابی، آب‌های سطحی (رودها)، راه‌های ارتباطی، شیب و کاربری اراضی. نتایج نشان می­دهد که رشد کالبدی- فضایی شهر بوکان در چند دهة گذشته برنامه­ریزی­شده نبوده و رشد پراکند‌ه­ای را تجربه کرده است. این نوع رشد، مشکل­های اقتصادی و زیست‌محیطی زیادی را برای شهر بوکان ایجاد کرده است. نتایج بعدی پژوهش نشان داد که مناسب­ترین اراضی برای رشد کالبدی شهر بوکان، در سمت شرقی و محور جادة بوکان- شاهین­دژ واقع شده است.