بنیادهای هویت سیاسی کُردهای ایرانی

Abstract

"هویت اقوام" با مباحث مربوط به وحدت و امنیت ملی کشور درهم آمیخته است ؛ زیر ا<br />هویت های قومی از یکسو می توانند نقش مؤثّری در وحدت ملّی کشورها ایفا کنند و از دیگر سو،<br />قادرند به طور همزمان باطرح مطالبات و توقّعات فزاینده ی تاریخی، اید هها ی جدایی طلبی را<br />جایگزین ایده ی وحدت و امنیت ملّی کنند. یکی از هویت های جمعی مورد مطالعه در جغرافیای<br />سیاسی، "هویت سیاسی" است. از نظر برخی، مؤلّفه هایی چون تاریخ مشترک، منافع مشترک<br />و سرنوشت سیاسی مشترک، از دسته وجوهی هستند که به هویت سیاسی شکل می دهن د.<br />مطالعه ی هویت سیاسی یا ابعاد سیاسی هویت کُردها، نیازمند بررسی مؤلّفه های هویت سیاسی<br />در میان کُردها است. پرسش اصلی این است که این قوم از چه نوع هویت سیاسی برخوردارند<br />و چه عواملی بر هویت سیاسی آنها تأثیرگذار هستند؟ براساس پی ش فرض اولیه ی نوشتار<br />حاضر، کُردها به دلیل آشنایی با منابع معرفتی جدید و تجرب ه های مکانی مختلف، از هویت<br />سیاسی سیالی برخوردارند. در این مطالعه با روش اسنادی تلاش شده است تا مشخّص شود<br />چگونه مؤلّفه هایی مانند تاریخ مشترک، منافع مشترک و سرنوشت سیاسی مشترک، به هویت<br />سیاسی کُردها شکل می بخشند. مهم ترین عنصر در این باره، بررسی "ناسیونالیسم قومی "<br />و"منازعات سیاسی درون و برون قومی" بوده است. نتایج نشان می دهند دو عنصر بنیادی این<br />جنبش ها، یعنی "درخواست کمک از خارج یها" و "مطالبات داخلی"، با آنکه در تضاد با هویت<br />قومی کُردی قرار دارند؛ ولی از روابط قومی و هویت های قومی متأثّر می شوند. همچنین فعالیت<br />کُردها و احزاب کُردی پس از انقلاب اسلامی تاکنون نیز، بیانگر این نکته است که چگونه این<br />فعالیت ها برهویت سیاسی مردم کُرد ایران تأثیر گذاشته است. به دلیل وجود خلاء مطالعاتی<br />درباره ی هویت سیاسی کُردها در حوزه های مطالعات علوم اجتماعی و مطالعات جغرافیای<br />سیاسی ایران، این پژوهش برای نخستین بار در ایران انجام می گیرد.<br />کلی