ارائه الگوی نظام تأمین مالی سلامت با تأکید بر عوامل ساختاری، زمینه‌ای، ابزاری و محتوایی

Abstract

<strong>مقدمه: </strong>توجه ناکافی به بهداشت و درمان به عنوان یک کالای ضروری می‌تواند زیان‌هایی بر سطح سلامت جامعه داشته باشد و منابع عظیمی‌که در این بخش صرف می‌شود به هدر رود. محدودیت منابع مالی، تحریم کشور، کاهش درآمدهای بودجه ای، پایین بودن سهم اعتبارات تخصیصی از بودجه عمومی‌دولت و پایین بودن سهم هزینه‌های بهداشت و درمان از مجموع هزینه‌های ناخالص ملی از عوامل محدودکننده در تأمین مالی هزینه‌های بهداشت و درمان محسوب می‌شود که نیاز است الگویی متناسب با اقتضائات، الزامات، قوانین و فرهنگ کشور ارایه شود. به همین منظور در این مقاله سعی شد عوامل مؤثر و کارکردی بر تحقق نظام تأمین مالی سلامت در کشور شناسایی و در قالب الگویی ارایه شود.<br /> <strong>روش پژوهش:</strong> این تحقیق توصیفی، به روش زمینه‌یابی پیمایشی است و از نظر فرآیند اجرا، به صورت کیفی و کمی‌ می‌باشد. در این تحقیق ابتدا با رویکرد کیفی و توسط مطالعات نظری و کتابخانه­ای، الگوی تأمین مالی در نظام سلامت در جهان مورد بررسی قرار گرفت و سپس با ارایه مقایسه و شرح نقاط افتراق و اشتراک، طراحی مدل اولیه انجام شد. سپس با استفاده از نظر خبرگان،محقق نسبت به طراحی مدل اولیه اقدام نمود و در مرحله بعد جهت معتبرسازی مدل ارایه شده نظام سلامت از الگوریتم تحلیل مدل‌ها در روش Smart-PLS-SEM استفاده شد.<br /> <strong>یافته‌ها: </strong>برای بررسی فرضیه‌های تحقیق و بطور کلی آزمون مدل مفهومی ‌پژوهش، چون ابعاد و مؤلفه‌های مؤثر بر تأمین مالی سلامت رتبه‌های یکسانی نداشتند، در نتیجه اولویت‌بندی انجام شد و در بخش عوامل زمینه‌ای، به ترتیب ابعاد نظام بودجه‌ریزی، خدمات سلامت محور، نظام مالیات محوری ، در بخش عوامل ابزاری صندوق بیماری، مشارکت مالی و بیمارستان اجتماعی، در بخش عوامل محتوایی تدوین طرح‌های تأمین مالی و قانون گذاری و در بخش عوامل ساختاری ابعاد ساختار کیفیت خدمات، ساختار ریسک و ساختار مالی قرار گرفتند و سپس تحلیل‌های لازم در سه بخش برازش مدل‌های اندازه‌گیری، برازش مدل ساختاری و برازش کلی مدل انجام گرفت و سپس به بررسی و تفسیر روابط موجود در بخش ساختاری پرداخته شد و در مرحله پایایی نیز برازش کلی الگوی تحقیق بررسی شد.<br /> <strong>نتیجه‌گیری: </strong>نتایج تحقیق نشان می‌دهد ایجاد یک ساز و کار در بخش نظام مالیاتی، نظام بودجه‌ریزی با توجه به تحریم‌های صورت گرفته و ایجاد محدودیت‌ها در سیستم سرمایه‌گذاری در بخش سلامت و شیوع بیماری‌های مزمن و ناگهانی از بیشترین اهمیت و رتبه در ایجاد الگوی نظام تأمین مالی سلامت در کشور برخوردار است.